آیا به نظر شما واقعا خنده تاثیری بر سلامت روان دارد یا نه ؟
گفتگوی زیر با دکتر حسین اسعدی، روان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز و یکی از اعضای باشگاه خنده ایران انجام شده است.
آقای دکتر! خنده چه تاثیری بر سلامت روان دارد؟
گاهی حوادث زندگی، ما را به انجام عکس العمل هایی وا می دارد، ولی شرایط زمانی و مکانی، اجازه بروز این عکس العملها را به ما نمی دهند. در نتیجه، مقدار زیادی انرژی در بدنمان محبوس می شود که میتوانیم با خنده آن را آزاد کنیم.
در واقع، خنده پدیده ای است که غالبا برای ابراز شادمانی به کار می رود و در بین موجودات زنده، فقط انسان است که از این توانایی به صورت کامل برخوردار است.
روان شناسان بر این باورند که مقدار زیادی انرژی منفی در اثر مشکلات مختلف زندگی، در بدن ذخیره میشود و این انرژی به همراه استرسهای درونی، از طریق خنده از ذهن و بدن ما تخلیه می شود. به همین دلیل است که همیشه بعد از خنده، احساس آرامش و تمرکز ذهنی می کنیم.
بعضیها می گویند خنده میتواند به برقراری تعادل روانیمان کمک کند. شما با این حرف موافق هستید؟
بله، خنده در روان شناسی دارای جایگاه ویژه و پرارزشی است و موجب کاهش هورمونهای استرس زا(کورتیزول، آدرنالین، دوپامین و هورمون رشد) و افزایش هورمونهایی مانند آندورفین (ایجاد آرامش و تعادل روانی) می شود.
کسی که دیگران را می خنداند، بیشتر از کسی که می خندد، از اثرات مفید خنده بهره مند می شود و آستانه تحمل خود را در برابر بروز خشم و عصبانیت بالا می برد.
حتی اگر شما یک دقیقه بخندید، آن خنده می تواند گاهی تا ۴۵ دقیقه باعث آرامش شما شود و فشار روانیتان را کمتر کند.
چیزی به عنوان خنده درمانی در بحث سلامت روان داریم یا نه؟
بسیاری از روان شناسان، خنده درمانی را به عنوان یکی از روشهای درمانی موثر در برطرف کردن اختلالات رفتاری می دانند و حتی برخی تحقیقات نشان میدهد، این روش در بیماران مبتلا به افسردگی تاثیر مثبت زیادی دارد.
در عین حال، لبخند اطرافیان، موجب آرامش ما می شود و در کاهش استرس های روزمره به ما کمک می کند.
زود فهمیدن، حافظه قوی، قدرت استدلال و منطق بیشتر و سازگاری مطلوب با اجتماع از دیگر مزایای خندیدن است.
اصولا خنده، جذابیت چهره را بیشتر می کند و از نظر علم روان شناسی افراد جذاب، تاثیرگذارترند. در مقابل، عبوس و اخمو بودن به روابط اجتماعی لطمه می زند و باعث استرس اطرافیان می شود.
بعضی ها خیلی سخت میخندند و بعضیها با کوچکترین اتفاق خنده دار، قهقهه می زنند. آیا خندیدن هم باید متعادل باشد؟
ببینید؛ افرادی که خیلی سخت می خندند، معمولا از نظر روانی، افراد پرتنش و پر استرسی هستند و باید از مزایای خندیدن آگاه شوند، با دوستان و خانواده دور یک میز بنشینند و وقایع خندهدار برای هم بازگو کنند، فیلمها یا تئاترهای خندهدار ببینند و … .
هر موقعیت بدی واقعا آن طور که ما فکر می کنیم، بد نیست و می توانیم شکل خندهداری از آن را هم تعریف کنیم. با این روش میتوانیم سختیها را تحمل کنیم و یا از آن ها عبور کنیم و اجازه ندهیم استرس و خشم و عصبانیت بر ما غلبه کند.
حرف آخر؟
بر اساس آخرین تحقیقات، در هنگام خندیدن حداقل میزان ۴ هورمون که در زمان استرس و عصبانیت ترشح می شوند، در بدن ما کاهش می یابد.
هر انسان بالغ به طور متوسط روزی ۱۷ بار می خندد و با این کار به سلامت روان خود کمک می کند.
مشکلات مختلفی مثل مشکلات اقتصادی، ماشینی شدن زندگی، ترافیک، مشکلات خانوادگی، استرس های شغلی و… تاثیر منفی بر سلامت روان دارند و خنده یکی از مهمترین عوامل برطرفکننده تنشها و استرسهاست.
محققان معتقدند بیش از ۸۰ درصد بیماری های متداول در زندگی، بیماریهای روان تنی هستند، یعنی بیماریهایی جسمی که منشا عصبی و فکری دارند، اما متاسفانه بیشتر مردم این نوع بیماریها را با بیماری های جسمی محض اشتباه میگیرند و فقط از دارودرمانی استفاده می کنند. این در حالی است که خندیدن و داشتن یک روحیه شاد، در درمان این نوع بیماری ها (حداقل به میزان ۳۰ درصد) تاثیرگذار است.
تهیه مصاحبه : پریسا اصولی
