تماشای فیلمهای خشن و علاقه به بازیهای رایانه ای خشونت آمیز همراه با صحنه های تیر اندازی و کشتار از نشانه های ” سندرم دنیای خبیث ” است.
افراد مبتلا به این ناهنجاری در مقابل دیدن خون یا خونریزی، بیتفاوت هستند و حتی بعضیها از مشاهده چنین صحنه هایی لذت می برند.
برخی روان شناسان هشدار میدهند که این طاعون قرن ۲۱ به بی تفاوتی انسانها نسبت به یکدیگر منجر خواهد شد. گفتگوی هفته نامه سلامت با دکتر افتخار حمیدی، روانشناس، درباره همین موضوع است.
سندرم دنیای خبیث که این روزها زیاد از آن حرف می زنند، چه ویژگی هایی دارد؟
علاقه به فیلم های خشن تلویزیونی، بازیهای اینترنتی خشونتآمیز و موسیقی های خاص و خشن از نشانه های ” سندرم دنیای خبیث ” است.
از دیگر علایم آن می توان به این موارد اشاره کرد: بروز تغییرات رفتاری در فرد، گوشه گیری، بزهکاری، خشونت، پرخاشگری، تنشهای خانوادگی، بی احترامی به قوانین اجتماعی، بیاحترامی به حقوق دیگران و به ویژه زنان، عقب ماندن از تحصیل و پایین آمدن سطح نمرات درسی، پوچ گرایی، از دست دادن تمرکز حواس و کاهش شعور اجتماعی و تمایل نداشتن به شرکت در هر گونه فعالیت مفید اجتماعی، علمی، هنری، ورزشی و حتی پرهیز از هر گونه دیدار و معاشرت با دوستان و افراد خانواده و… .
این افراد در مقابل هر گونه پند واندرز، مقاومت میکنند و با همذات پنداری خود در وقایع خشن، احساس لذت میکنند.
آیا این سندرم از مقتضیات دنیای ماشینی است یا در دوران باستان هم نشانه هایی از آن وجود داشته است؟
شواهد تاریخی نشان می دهد که در روم قدیم یکی از تفریح های عمومی مردم مشاهده رزم گلادیوتورها با هم یا با حیوانات درنده بوده است. پس این مساله صرفا یک بحث جدید نیست.
اما امروزه گسترش سرگرمیهای خشن به شیوهمدرن از طریق سینما، تلویزیون و بازیهای ویدیویی که به خانه های مردم راه پیدا کرده،باعث رشد این مساله شده است.
معمولا مبتلایان به این سندرم از چه راههایی دچار آن می شوند؟
یکی از شایعترین راههای ابتلا به آن، تقلید است؛ مثال معروفاش به آتش کشیده شدن خانه متحرکی در سال ۱۹۹۳ میلادی توسط پسر بچه ۵ ساله ای است که به طور مکرر فیلمهای خشونت بار تماشا میکرده است.
بحث دیگر، بحث حساسیت زدایی است؛ به طوری که تماشای مکرر صحنه های خشونت بار، ما را از زندگی واقعی دور میکند و به این صحنهها عادت می کنیم. اینجا است که می گوییم فرد قسیالقلب شده است.
یعنی تماشای فیلم های خشن و نشستن پای بازیهای رایانه ای خشن، آثار فیزیولوژیک خاصی دارد؟
بله؛ باعث کاهش فعالیتهای مغزی و آسیبهای جدی و گاهی برگشت ناپذیر در قسمت پیشین مغز میشود؛ بخشی که مربوط به احساسات و خلاقیت ما است.
پرخاشگری باعث تحریک فرد شده و به دستگاه ایمنی آسیب می رساند و در نتیجه شخص دچار بیماری های مختلف می شود.
موسیقیهای خاص هم ممکن است منجر به بروز نشانه های این سندرم بشود؟
افلاطون می گفت: ” نغمه و وزن موسیقی تاثیر فوق العادهای در روح انسان دارد. ” اما متاسفانه تاثیر برخی موزیکهای خشن امروزی کاملا برعکس است و می تواند نشانه های این مشکل را ایجاد و گاهی تشدید کند.
در کشور خودمان نیز گاهی اوقات با جوانانی روبرو می شویم که چنین موزیکهایی گوش می دهند. برای این افراد چه اتفاقاتی میافتد؟
کلا موسیقی ها و ترانههایی که به گونهای خشونت، جنایت، رفتار ضداجتماعی و فساد اخلاقی را تبلیغ می کنند، خطرناکهستند؛ مخصوصا اگر کلامآن ها برای فرد قابل فهم باشد. بالاخره ترانههای خارجی را بسیاری از افراد متوجه نمیشوند و فقط از حرکات و حالات خواننده تقلید میکنند ولی شما خودتان حساب کنید اگر این افراد معنی اشعار را بفهمند آنوقت چه فاجعهای به بار میآید.
چه کسانی فیلم ها و بازیهای خشن را بیشتر دوست دارند؟
افرادی که دارای اعتماد به نفس پایینهستند؛ افرادی که خواهان همانندسازی با شخصیتهای فیلمهستند؛ افرادی که به قدرت بدنی توجه ویژهای دارند؛ افرادی که دچار حساسیت زدایی نسبت به صحنههای خشونت بار شده اند؛ افرادی که مایل به مقایسهدایمی خود با این و آن هستند و افرادی که همیشه اضطراب دارند.
و اما درمان؟
درمان اختلالات روحی روانی این افرادهیچ تفاوتی با درمان ترک اعتیاد یا الکل ندارد. گاهی میزان مقاومت این افراد بیشتر از مقاومت معتادان به مواد مخدر و الکل است.
برای درمان باید:
* زمانی که احساس خشم میکنید دوش بگیرید.
* در محیط زندگی از تصاویری که زیبایی طبیعت را جلوهگر میکند استفاده کنید.
* از ریلکسیشن کمک بگیرید.
* تصمیم به انجام کارهای معوقه بگیرید تا احساس آرامش بیشتری را حس کنید.
* معاشرت های خانوادگی را بیشتر کنید.
* از فیلم ها و موزیکهایی که مثبت بودن را القا می کنند، استفاده کنید.
* در مورد این که فیلمها و بازیهای رایانهای خشن دور از حقیقت بوده شناخت کسب کنید؛ توجه داشته باشید این گونه فیلمها و موزیک ها اثر منفی بر مغز دارند.
* روش کنترل خشم را بیاموزید.
* با روانشناس یا روان پزشک مشاوره کنید.
* با افرادی که همدلی را ترویج می نمایند ارتباط بیشتری داشته باشید.
* رفتارهایی را که مغایر با رفتار پرخاشگرانه است، تقویت کنید.
* اگر از طرف دیگران طرد شده اید اصلاح رفتاری انجام دهید.
* فرصت تخلیه هیجانات را فراهم کنید.
* بیشتر ورزش کنید و پیادهروی در محیط مطلوب را فراموش نکنید.
* مباحث گروهی یا خانوادگی را که تأکید بر همکاری با دیگران دارد، به کار گیرید.
* با همکاری و کمک به دیگران احساس مفید بودن را به وجود آورید.
* الگوی مناسب رفتاری برای خود بیابید.
* سرگرمی مناسبی بیابید.
* صبر و متانت پیشه کنید و در موقع خشم از صحنه دور شوید تا تغییر خلق در شما ایجاد شود و بتوانید خشم خودتان را مدیریت کنید.
مصاحبه کننده: دکتر علی برهانی
