حیا دو گونه است: یکی پسندیده و دیگری ناپسند. حیای ناپسند آن حالتی است که انسان را از رشد و کمال یابی و رسیدن به حقوق بازمی‌دارد و یا باعث تضییع حقوق دیگری می‌گردد. چنین صفتی در روایات اسلامی به‌شدت تقبیح گردیده است. (۱)
و همچنین در آداب همسرداری آمده است که حیا دو گونه‌ی متصور است: یکی مطلوب و دیگری مذموم و نامطلوب. حیای مذموم آن حالتی است که یکی از زوجین را در استیفای حقوق طرف مقابل بازدارد و قیدوبندی شود در مسائل زوجیت و سایر امور مربوطه… و لذا حضرت امام باقر علیه‌السلام می‌فرمایند:
زن خوب، زنی است که در خلوت با شوهرش حیا را نیز از تنش خارج کند، و سپس در شرایط عادی، حیا را نیز مانند لباس به اندامش بپوشاند. (۲)
حضرت فاطمه علیهاالسلام در طول مدت شوهرداری خود با امیرالمؤمنین، در هیچ فرصتی حریم آن حضرت را نادیده نگرفت و در مورد شخصیت آن بزرگوار کوتاهی نکرد. تا جایی که امیرالمؤمنین دراین‌باره می‌فرمایند:
سوگند به خدا زندگی با صفای من و فاطمه علیهاالسلام طوری بود که نه من او را به خشم آوردم و نه او مرا به خشم آورد و نافرمانی کرد، حتی غصه‌های دیگرم با حضور او و تماشای جمالش برطرف می‌گردید. (۳)
این حدیث شریف که از دل آتشین علی علیه‌السلام در فراق فاطمه علیهاالسلام برخاسته است، نشان می‌دهد که دختر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله تا چه میزانی در اطاعت شوهر بود و کوچک‌ترین اسائه ادب از او دیده نشد.
در اظهار دیگری از امیرالمؤمنین می‌خوانیم که آن حضرت زن و بچه‌هایش را در وضع بسیار اسفناک (گرسنگی) دید، به فاطمه علیهاالسلام گفت: چرا از وضع خود و درد گرسنگی بچه‌هایم مرا آگاه نساخته‌ای؟ فاطمه علیهاالسلام در جواب فرمودند: (۴)
یا اباالحسن! من از خدایم شرم و حیا می‌کنم تو را به کاری بگمارم که قدرت تهیه آن را نداری.
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج ۷۷، ص ۱۴۹ و ج ۷۱، ص ۳۳۱ و ج ۷۸، ص ۲۴۲
2. وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۶
3. عوالم، ج ۱۱، ص ۳۲۸ و جلاالعیون، ج ۱، ص ۱۷۰ و بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۳۴
4. بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۵۹ و عوالم، ج ۱۱، ص ۱۵۸ و جلاالعیون، ج ۱۱، ص ۱۳۷
