پرسش . چرا در متون دینی نامها و صفات فراوانی برای قیامت بیان شده است؟
پاسخ: گرچه این بحث طولانی شد ولی در عین حال مواردی از اسماء و صفات قیامت نیز حذف شد. در بررسی این مبحث به چند نکته باید توجه کرد:
۱. با دقت در این بحث بسیاری از ویژگی های عالم آخرت روشن میشود و راهی برای شناخت آن به جز نقل و راه وحی وجود ندارد. این راه بهترین و تنها راه مطالعه آخرت است. این که آن روز، روز حسابرسی و جز او پاداش است، روز اجتماع همگانی و جدایی نیکان از بدان، روز جاودانگی و بقا، روز تنهایی و حسرت، روز دشواری و بروز عظمت ها است. روز حق و بروز نهانیها و… . هر یک از اینها صفتی از صفات آن روز را به روشنی مینمایاند.
۲. با توجه به آنچه گذشت مقایسه دنیا و آخرت امری سهل بوده و به خوبی میتوان به تفاوتهای این دو نشئه پی برد.
۳. آثار تربیتی و سازندگی روحی که در این اوصاف و اسامی وجود دارد بر کسی پوشیده نیست. شاید مهمترین هدف قرآن از بیان این همه اوصاف متفاوت همین جنبه تربیتی آن باشد. چون قرآن کتاب تربیت و انسان سازی است.
توجه به هر یک از این نامها و صفات باعث سازندگی انسان میشود؛ تا آنجا که دقت در اوصاف مذکور آنچنان رعبی را در او ایجاد میکند که هرگز حاضر نیست خدا را نافرمانی کند.
وقتی میخوانیم که آن روز فزع اکبراست؛ فزعی که به قول امیرالمومنین علیه السلام ملائک های را که هیچ گناهی ندارد میترساند و از آن هفت طبقه زمین و کوههای میخ گونه و زمین میلرزد و آسمان شکافته میشود و… آیا ممکن است انسان بعد از دقت در این مفاهیم نلرزد واعمال خود را اصلاح نکند؟ حضرت در بخشی از کلام خود بیان میفرماید: « یا عباد اللّه ان بعد البعث ماهو اشد من القبر… یوم عبوس قمطریر، یوم کان شره مستطیراً… ان فزع ذلک الیوم لیرهب الملائکه الذین لاذنب لهم و… و ینفخ فی الصور فیفزع من فی السماوات و الارض الا من شاء اللّه، فکیف من عصی باسمع و البصر و اللسان و… ان لم یغفر اللّه له… لانه یصیر الی غیره الی نار قعرها یعید، و حرها شدید، و شرابها صدید…» (بحار ج ۷ ص ۱۰۳. ) اعاذنا اللّه منها و من شرور انفسنا.
