وجود مبارک او، دنیا باقى و برقرار، و مخلوقات عالَم از روزى برخوردارند. همینطور در سایه وجود اوست که نظم و انسجام زمین وآسمان پاحفظ مىشود».
با در نظر گرفتن مطالب گذشته و تأمل در مضمون آیاتى همانند:
۱ – یا أیها الذین آمنوا اتّقوا اللّه وابتغوا إلیه الوسیله ۱
ای کسانى که ایمان آوردهاید! تقوا پیشه کنید و وسیلهاى براى تقرّب به خداوند انتخابکنید.
۲- ولو أنّهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤک فاستغفروا اللّه واستغفر لهم الرسول لوجدوا اللّه توابا رحیما ۲
اگر آنها هنگامىکه به خود ستم کردند -گناه مرتکب شدند- و به سراغ تو آمده، و از خداوند طلب عفو و بخشش مىکردند، و تو نیز براى آنها طلب عفو مىنمودى، خداوند را توبه پذیر ورحیم مىیافتند».
۳- قالوا یا أبانا استغفر لنا ذنوبنا إنّا کنّا خاطئین قال سوف استغفر لکم ربّی انّه هو الغفور الرحیم ۳
¬ برادران یوسف گفتند: اى پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه که ما خطاکار بودیم! یعقوب در پاسخ آنها فرمود: به زودى براى شما از خداوند طلب آمرزش خواهم کرد، همانا او آمرزنده ومهربان است».
و همچنین از دقت در مدلول و مضمون روایاتى نظیر:
۱- روایت ابوالوفاى شیرازى که بر طبق آن رسول اکرمصلّى اللّه علیه و آله فرمودند:
«چون درمانده و گرفتار شدى پس به حجّت استغاثه کن که او تو را در مىیابد، و حجّت براى کسى که از او استغاثه کند پناه و فریاد رس است». ۴
۲- مرد نابینایى تقاضاى دعا از پیامبرصلّى اللّه علیه و آله براى شفاى بیمارىاش کرد، پیغمبرصلّى اللّه علیه و آله به او دستور دادند که چنین دعا کند:
«اللّهم إنّی أسئلک وأتوجه إلیک بنبیّک محمّد نبیّ الرحمه، یا محمّد إنّی توجّهت بِک إلى ربّی فی حاجتی لتقضی لی اللّهم شفّعه فیّ» ۵
¬ خداوندا! من از تو به خاطر پیامبرت که پیامبر رحمت است تقاضا مىکنم وبه تو روى مىآورم. اى محمّد! به وسیله تو به سوى پروردگارم براى انجام حاجتم توجه پیدا مىکنم، اى خداى من! او را شفیع من قرار بده».
۳ – آنگاه که مادر گرامىحضرت علىعلیه السلام رخت از جهان بربست، پیغمبر اکرمعلیهم السّلام به او چنین دعا فرمود:
«اغفر لأمّی فاطمه بنت أسد و وسّع علیها مدخلها بحقّ نبیّک والأنبیاء الذین من قبلی» ۶
«خداوندا! مادرم فاطمه دختر اسد را بیامرز، و قبر را براى او وسیع گردان؛ بحقّ پیغمبرت وپیغمبرانى که قبل از من بودهاند».
۴- از امام رضاعلیه السلام نقل شده است که آن حضرت فرمودند:
هر گاه سختى و گرفتارى به شما روى آورد به وسیله ما از خداى عزّوجلّ کمک بخواهید و این است معنى کلام خداوند متعال در قرآن کریم: «و للّه الاسماء الحُسنى فادعوه بها» ۷
و دعاهاى زیادى در توسل به خداى متعال بوسیله امامانعلیهم السّلام در متون روایى وارد شده است از جمله در زمینه توسل به امام زمانعلیه السلام چنین آمده است:
اللّهم انّى اسألک بحقّ ولیّک و حجّتک صاحب الزّمان اِلاّ اغتنى به جمیع امورى و کفیتنى به موته کل موذٍ و طاغٍ و باغٍ و اغتنى به فقد بلغ محمودى و کفیتنى کل عددٍ و همٍّ و غم و دین و وُلدى و جمیع اهلى و اخوانى و من یعنینى امرُه و خاصّتى آمین یا ربّ العالمین. ۸
بار خدایا من از تو مىخواهم به حقّ ولىّ و حجّتت صاحب الزمانعلیه السلام که مرا بر تمام امور یاریم کنى و به او شرّ هر گونه موذى و سرکش و ستمگرى را از من دور گردانى و به آن حضرت مرا یارى کنى که تلاشم به آخر رسیده و هر گونه دشمنى و همّ و غم و اندوه و قرض را از من و فرزندانم و تمام خاندانم و برادرانم و هر کس که کارش به من مربوط مىشود و بستگان نزدیکم، کفایت کنى، اى پروردگار عالمیان! همه این درخواستهاى مرا اجابت فرما.
باز در این باره حضرت امام حسن عسکرىعلیه السلام مىفرمایند:
روزى سلمان فارسى؛ به گروهى از یهودیان برخورد کرد که در محلى نشسته بودند وقتى چشم آنها به سلمان افتاد از او خواستند که هر چیزى را که همان روز از پیامبر اکرمصلّى اللّه علیه و آله شنیده است براى آنها تعریف کند. از آنجا که سلمان؛ به اسلام آوردن آنها علاقه داشت خواهش آنها را اجابت کرد و نزد آنها رفته، چنین گفت: شنیدم حضرت محمدصلّى اللّه علیه و آله مىفرمودند: خداوند عزّوجلّ مىفرماید: اى بندگان من! آیا چنین نیست که هر کس حاجتهاى بزرگى از شما بخواهد آنها را بر آورده نمىسازید مگر آنکه محبوبترین افراد را نزد شما واسطه بیاورد، آنگاه آن حاجت را به احترام آن شفاعت کننده بر ایشان برمىآورید؟
الا! فاعلموا ان اکرم الخلق علىّ وافضلهم لوىّ محمّد و اخوه علىّ و من بعده من الائمه الذین هم الوسائل الىّ الا فلیدعنى من همّته حاجه یرید نفعها او دهمته داهیه یرید کف ضررها تستشفعون الیه باعزّ الخلق علیه….
توجه کنید و بدانید که گرامىترین و برترین مخلوق در نزد من محمّدصلّى اللّه علیه و آله و برادر او علىعلیه السلام و بعد از او سایر امامانى هستند که آنها وسیله به سوى من مىباشند. همانا هر کس حاجتى برایش اهمیت دارد و نفع آن را خواستار است، یا حادثه بزرگى براى او پیش آمده است که مىخواهد ضرر آن را دفع کند مرا به وسیله محمّدصلّى اللّه علیه و آله و خاندان او بخواند؛ من حاجت چنین کسى را به بهترین شکل بر طرف خواهم ساخت. همانگونه که اگر عزیزترین کس را نزد فردى شفیع ببرید او نیاز شما را به جهت شفاعت آن عزیزش به نحو احسن بر مىآورد. ۹
حکایات زیادى که در این زمینه در تاریخ وارد شده است، نظیر آنچه که «ابن حجر» در کتاب «صواعق» از امام شافعى پیشواى معروف اهل تسنّن نقل مىکند که وى در مواقعى که به یاد سختىهاى روز قیامت و رسیدگى به نامه اعمال و… مىافتاد به اهلبیت پیامبرعلیهم السّلام توسّل مىجست و چنین مىسرود:
آل النبی ذریعتی وهم إلیه وسیلتی
ارجو بهم اُعطى غدا بید الیمینِ صحیفتی
«خاندان پیامبر وسیله من هستند؛ آنها در پیشگاه خداوند وسیله تقرّب من هستند؛ امیدوارم به سبب عنایت آنها در فرداى قیامت نامه عمل من به دست راست من داده شود». ۱۰
۱ سوره مائده، آیه ۳۵
2 سوره نساء، آیه ۶۴
3 سوره یوسف، آیه ۹۷و ۹۸
4 نجم الثاقب، ص ۷۸۷
5 وفاء الوفاء، ج ۳ص ۱۳۷۲
6 جامع کبیر طبرانى.
7 بحار الانوار، ج ۹۴ ص ۲۲ح ۱۷
8 بحار الانوار، ج ۹۴ص ۳۴ح ۲۲
9 بحار الانوار، ج ۲۲ص ۳۶۹ح ۹
10 التوصل الى حقیقه التوسل، ص ۳۲۹
