پرسش. در روایت است: اول چیزی که به آن [از اعمال] بنده رسیدگی میشود، نماز است. پس اگر نماز قبول شد، غیر آن نیز قبول میشود و اگر رد شد، غیر آن نیز پذیرفته نمیشود؟ ( الامالی، شیخ صدوق، انتشارات کتابخانه اسلامیه، ۱۳۶۲ش، ص ۶۴۱.) عوامل قبولی نماز را نام ببرید.
پاسخ: نخست توضیح داده شود که پذیرفته نشدن نماز غیر از نخواندن آن است. کسی که نماز نخواند، تارک نماز است و عواقب خاص آن را دارد ولی کسی که نمازش پذیرفته نشود، مورد عذاب الهی از نظر ترک نماز نیست.
عامل مهم و نخست، قبولی نماز، ورع و پرهیزگاری است؛ چنانکه در قرآن آمده است:
اِنَّما یَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ المُتَّقین (مائده: ۲۷)
خداوند متعال عمل را تنها از مردم باتقوا قبول میکند.
دوم ولایت مداری نسبت به اهل بیت علیهم السلام ؛ اگر کسی ولایت اهل بیت را نداشته باشد، نمازش پذیرفته نمی شود.
سوم برائت از دشمنان اهل بیت علیهم السلام
چهارم رعایت حقوق والدین ؛ کسی که مورد عاق والدین قرار گیرد و پدر و مادرش از او راضی نباشند و با خشم به آنها نگاه کند، تا مدت ها نمازش قبول نیست.
پنجم غیبت کردن مانع از قبولی نماز و تأثیر نماز در کمال انسانی میشود؛
ششم سبک شمردن نماز؛
هفتم شرب خمر نکردن؛ در روایت است که اگر کسی جرعهای از شراب بنوشد، نمازش تا چهل روز پذیرفته نمیشود. (الکافی، ج۶، ص ۴۰۲.)
هشتم نافرمانی نکردن زن از همسرش؛
نهم پرداختن زکات، خمس و واجبات مالی دیگر؛
دهم عدم جلوگیری از بول و غایط؛
یازدهم حضور قلب داشتن؛
دوازدهم ظلم نکردن به رعیت؛
و… عوامل دیگری که مهم ترین آنها ذکر شد.
