پرسش. این روایت که اگر مسلمانی نماز مغرب را زمانی بخواند که ستاره ها آسمان را پر کرده باشند، ملعون است، به چه معناست و اشاره به چه حقیقتی دارد؟
پاسخ: در مورد فضیلت نماز اول وقت روایات فراوانی آمده است؛ از جمله اینکه امام صادق علیه السلام فرمود: فضیلت نماز اول وقت نسبت به آخر وقت مانند فضیلت آخرت به دنیاست.(بحارالانوار، ج ۸۰ ، ص ۱۲.)
در روایت دیگری آمده است که:مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْمَغْرِبَ طَلَبا لِفَضْلِهَا. (بحارالانوار، ج ۸۰ ، ص ۶۶ )
کسی که نماز مغرب را از وقتش به تأخیر اندازد ملعون است تا اینکه فضیلت نماز مغرب را درک کند.
مجموع این روایات از اهمیت خواندن نماز در اول وقت حکایت میکند. آنچه که در توضیح المسائل مراجع آمده است که میتوان نماز صبح را تا آخر وقت تأخیر انداخت، به این معنا نیست که بتواند عمدا تا آخر وقت معطل کند. بلکه اگر کسی نماز را به آخر وقت تأخیر اندازد، ملعون است یعنی از رحمت الهی دور است امّا خداوند به لطفش چنین کاری را بخشیده است.
امّا این روایت که اگر کسی نماز مغرب را به تأخیر اندازد مورد لعن الهیاند، اشاره به داستانی دارد: شخصی به نام ابوطالب از اهل غلّو بود. برخلاف اهل سنت ـ که معتقدند باید نماز را با غروب آفتاب خواند نه مغرب ـ او معتقد بود که نماز مغرب را باید تا زمانی که آسمان پر از ستاره شود به تأخیر انداخت. امام صادق علیهالسلام در مقابل این عقیده و در آن فضای فرهنگی فرمود: اگر کسی نماز مغرب را عمدا به تأخیر اندازد [تا این هدف ابوالخطاب برآورده شود] مورد لعن است. (من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص ۲۲۱.)
چنین سخنانی به این معنا نیست که اگر کسی به علتی مثل خواب نمازش به تأخیر افتاد، مورد لعن باشد. آن کسی که از روی بیاعتنایی به نماز آن را به تأخیر اندازد، جزء کسانی است که در نماز سهل انگاری کردهاند پس مورد «وَیْل» بر او صادق بوده، او مصداق این آیه «فَوَیْلٌ لِلْمُصلّینَ» است. امّا اگر کسی نمازش به صورت سهوی تأخیر افتاد تا آنگاه که آسمان پر از ستاره شد یا نماز صبح را خواب ماند تا ستاره های آسمان ملعون نیست.
