اگر تغذیه را اساس زندگی‌مان بدانیم، پس عجیب نیست چیزی که می خوریم و نحوه‌ی خوردنمان و حتی زمان خوردنمان بر میزان استرسمان تأثیر بگذارد. یعنی با تغذیه می توانیم از استرسمان کم کنیم.
غذا به عنوان دارو
کلید سلامتی ما در دست تغذیه و سبک زندگی‌مان است. تحقیقات نشان داده اند، رژیم غذایی مدیترانه ای، بهترین انتخاب برای سلامت قلب و سایر بیماری هاست. اگر در مورد بدن انسان و یا هر ارگانیسم زنده ای مانند یک ماشین بسیار پیچیده و حساس فکر کنیم، اهمیت تغذیه را به خوبی درک خواهیم کرد.
سیستم فوق العاده پیچیده بدن انسان نیازمند بهترین سوخت است تا به خوبی و طولانی مدت کار کند، بدیهی است که بدنتان چندوجهی ترین دستگاه روی زمین است که دست‌کم به بهترین غذای ممکن نیاز دارد. فقط کافی است به زندگی خودتان نگاه کنید تا به این حقیقت برسید. از خودتان بپرسید بعد از خوردن شیرینی زیاد چه احساسی دارید و آن را با احساس بعد از خوردن یک وعده غذای سالم و مغذی مقایسه کنید.
ارتباط غذا و استرس
همه ما به نوعی استرس را تجربه می کنیم و اجتناب ناپذیر است. زندگی قابل پیش بینی نیست و بستگی به نگرش ما به زندگی، استرس می تواند آزاردهنده یا نابودکننده باشد. معمولاً در کوتاه مدت، استرس می تواند حس‌گرهای اشتها در مغز را خاموش کند. هیپوتالاموس مغز ما هورمونی به نام کورتیکوتروپین ترشح می کند که احساس گرسنگی را متوقف می نماید. ضمناً مغز ما به غدد فوق کلیوی دستور می دهد که شروع به ترشح آدرنالین کنند، که برانگیزاننده واکنش ” جنگ و گریز ” می باشد و خوردن را به تعویق می اندازد.
مشکل از اینجا شروع می شود که استرس ادامه پیدا کرده و مزمن می شود، چون کاری برای مبارزه و کنترل آن انجام نداده ایم. وقتی چنین حالتی پیش می آید، غدد فوق کلیدی هورمون دیگری به نام کورتیزول ترشح می کنند که شاید آن را به عنوان هورمون ” چربی شکم ” بشناسید.
وقتی استرس فروکش می کند کورتیزول هم باید پایین بیاید اما گاهی بدن در این تغییر (افزایش و کاهش) دچار اختلال شده و به افزایش این هورمون استروئیدی ادامه می دهد. هرچند بدن به کورتیزول نیاز دارد اما تولید زیاد این هورمون در درازمدت عوارض بسیار خطرناکی دارد؛ توانایی عملکرد سیستم ایمنی افت کرده و سیستم گوارش، سیستم ترمیم و حتی فرایند رشد هم تحت تأثیر قرار می گیرد. به دلیل اینکه کورتیزول با مغز در ارتباط است، بر خلق و خو، انگیزه و واکنش های زمان ترس هم اثر می گذارد.
استرس، چربی و قند: یک مثلت خطرناک!
مطالعات زیادی نشان می دهند استرس نه تنها بر اشتها اثر می گذارد بلکه نوع غذایی که انتخاب می کنید نیز تحت الشعاع است. پژوهش ها می گویند وقتی افراد استرس دارند ذائقه شان تغییر کرده و انتخاب های ناسالم غذایی دارند.
وقتی غذاهای پرقند و پرچرب می خوریم، این غذاها بر بخشی از مغز که تولید کننده و پردازش کننده استرس و هر احساس مرتبط دیگری است اثر می گذارند. به عبارتی، این خوراکی ها با تأثیرات هیجانی استرس ناهمسو شده و در نتیجه این غذاها عادی می شوند و فرد وقتی استرس دارد ناخودآگاه به سمت این جور خوراکی ها تمایل پیدا می کند. هرچند پرخوری غذاهای ناسالم، تنها نتیجه آشکار استرس نیست اما یک عامل اساسی است. پس می توانید با انتخاب هوشمندانه غذاهایتان به نفع خودتان عمل کنید. غذاهای خاصی هستند که گفته می شود با اثرات استرس مانند التهاب، مشکلات روحی و روانی و میزان انرژی مبارزه می کنند. بنابراین تغذیه، کلید زندگی بدون استرس است.
سه قانون تغییرناپذیر که به کنترل استرس کمک می کندقانون اول: تغذیه متعادل و همه جانبه
خوردن غذاهای سالم و طبیعی از تمام گروه های غذایی نه تنها شما را برای مبارزه با استرس آماده می کند بلکه تأثیرات استرس مانند التهاب و خستگی را هم ترمیم می نماید. مثلاً غذاهای سرشار از امگا ۳، برای حافظه مفیدند و خواص ضدالتهابی دارند. غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات و میوه خای تازه با عوارض مخرب رادیکال های آزاد مقابله می کنند. تشکیل رادیکال آزاد از پیامدهای استرس است.
پروتئین های باکیفیت مانند تخم مرغ به حفظ قندخون و حفظ انرژی و خلق مناسب کمک می کنند. وقتی استرس دارید، دنبال جایگزین هایی برای چربی و شیرینی باشید، مثلاً عسل، ماست و میوه و آجیل و موز و شکلات تلخ.قانون دوم: رژیم مغذی
چیزی که می خورید و مقدارش به اندازه ” مغذی ” بودن اهمیت ندارد. وقتی پای غذا به میان می آید، قطعاً کیفیت بر هرچیزی ارجحیت دارد.
اثرات استرس مزمن می تواند تحت تأثیر رژیم غذایی مقوی و مغذی، خنثی شود. مقادیر زیاد شیرینی و غذاهای فرآوری شده می توانند تیامین، نیاسین، ب ۱۲، منیزیم و کلسیم را کاهش دهند. کمبود این مواد مغذی، واکنش پذیری، حساسیت و تحریک پذیری سیستم عصبی را بالا می برد. تغذیه نادرست و ناکافی یک مشکل جدی دیگر را هم در پی دارد؛ کاهش تراکم مواد مغذی در خون، که می تواند عملکرد مغز را مختل نماید.قانون سوم: در هر صورت از غذاهای ناسالم و فرآوری شده پرهیز کنید
هجومی ترین غذاها هنگام استرس، قهوه، الکل، نوشابه های قندی و غذاهای سرخ شده هستند. هرچند این خوردنی ها وقتی که استرس زیادی دارید وسوسه انگیز هستند اما بدون شک، در طولانی مدت اثر معکوس داشته و استرس را بیشتر می کنند. در مورد قهوه باید گفت کافئین موجود در آن، آدرنالین را بالا می برد. وقتی استرس دارید، بدن خودش در حال تولید آدرنالین است، بنابراین افزایش آن، بیش از حد تحریک پذیرتان کرده و نهایتاً استرستان بیشتر می شود.
