امام علی(ع) عین الله و یدالله
علامه امینی (ره) (عالم بزرگ معاصر، صاحب کتاب ارزشمند الغدیر) در یکی از سفرها در مجلسی شرکت کرد، یکی از علمای اهل تسنّن به او گفت «شما شیعیان در مورد حضرت علی ـ علیه السّلام ـ غلو و زیادهروی میکنید، مثلاً
او را با لقب «یدُالله»، «عَینُ الله» (دست خدا، چشم خدا) و… میخوانید، توصیف صحابه، تا این حد، نادرست است.»
علاّمه بیدرنگ جواب داد: «اگر عمر بن خطاب، علی ـ علیه السّلام ـ را با چنین القابی خوانده باشد، چه میگویید؟» او گفت سخن عمر برای ما حجت است. علامه امینی در همان مجلس، یکی از کتابهای اصیل اهل تسنّن را طلبید، آن کتاب را حاضر کردند، علامه آن را ورق زد، صفحهای از آن را گشود که در آن صفحه این حدیث آمده بود
«مردی به طواف کعبه اشتغال داشت، در همانجا به زن نامحرمی، نگاه نامشروع کرد، حضرت علی ـ علیه السّلام ـ او را در آن حال دید، با دست، ضربه به صورت او زد و به این ترتیب او را مجازات کرد.
او در حالی که دستش را بر صورتش نهاده بود و بسیار ناراحت بود، به عنوان شکایت از علی ـ علیه السّلام ـ، نزد عمر بن خطاب آمد، و ماجرا را گفت.
عمر در پاسخ او گفت: قد رای عین الله و ضرب یدالله «همانا چشم خدا دید و دست خدا زد.»
کنایه از اینکه چشم علی ـ علیه السّلام ـ آنچه میبیند خطا نمیکند، زیرا چشم او چشمی است که آمیخته با اعتقاد به خدا است و چنین چشمی، اشتباه نمیکند، و دست علی ـ علیه السّلام ـ نیز جز در راه رضای خدا حرکت نمینماید.
سؤال کننده وقتی که این حدیث را دید مطلب را دریافت، و قانع شد.
توضیح اینکه اینگونه تعبیرات، شبیه جمله «روح الله» برای حضرت مسیح ـ علیه السّلام ـ است، که به منظور «اضافه تشریفی» گفته میشود، نه اینکه منظور، آن باشد که خدا، روح یا دست و چشم دارد.[۱]
——————————————————————————–
[۱] . یکصد و یک مناظره، محمّد محمّدی اشتهاردی، ص ۱۹۷.