در زبان علمی به ما آبهای بیکربناته کلسیک گویند. املاح ما بیشتر بیکربنات کلسیم بوده ، مقداری کلرور و سولفات هم داریم . ما علاوه بر داشتن فلز کلسیم دارای املاح سدیم ، پتاسیم ، و منیزیم نیز می باشیم . در بعضی از چشمه های ما آهن و سیلیس با هم یا بدون هم دیده می شوند. معروفترین معادن ما در ایران عبارتند از آبعلی و تیزاب در دماوند – آب معدنی عمارت در نزدیکی آمل – دو چشمه گلعلی در سرعین از توابع اردبیل که در بیله دره ظاهر می شوند. آبهای معدنی شلف و حسنک که قبلا خود را معرفی کردند. آب مدنی رازی در نزدیکی خوی – آب معدنی سنگرود در عمارلوی لوشان ، همه از خانواده ما هستند و در استان خراسان نیز چند چشمه از خانواده ما وجود دارد.
در مجاور چشمه آبعلی آب آهن داری به نام آب حمام وجود دارد که در آن استحمام می نمایند. آب معدنی آبعلی به علت داشتن املاح زیاد دارای طعم گزنده و فلزی است و آن گونه که سایر چشمه های خانواده ما گوارا می باشند، مزه آن مطبوع نیست . درجه حرارت آن در مظهر ده درجه سانتی گراد است . این آب به علت داشتن سیلیس معده را ضد عفونی می کند، و به علت داشتن آهن ضد کم خونی است ، مشروط بر اینکه در سر چشمه از آن بنوشد. آهن آن رسوب کرده و از بین می رود و کارخانه مجبور است مقداری گاز مصنوعی به آن بدهد. در حال حاضر آب این چشمه در بطری به فروش می رسد و با آن دوغ آبعلی هم می سازند.
آب معدنی گلعلی در سرعین از توابع اردبیل است . طعم آن لیمونادی و مطبوع می باشد و املاح زیادی ندارد، مقدار سیلیس آن بیشتر از آبعلی بوده ، و فاقد آهن است و به همین جهت طعم مطبوعی دارد. درجه حرارت این آب در چشمه هجده درجه می باشد.
چشمه عمارت که در جاده هراز بیست کیلومتری آمل است ، نیز دارای طعم مطبوع و گوارا است و املاح زیادی ندارد، درجه حرارت آن در مظهر چشمه بیست درجه است .
آب معدنی ((نی دشت )) در دره صفارود نزدیک رامسر از زمین خارج می شود، املاح و گاز این چشمه زیاد است ، ولی چون فاقد آهن می باشد، طعم آن گواراتر از آبعلی است ، درجه حرارت آن نوزده درجه می باشد. چشمه ((رازی خوی )) دارای املاح زیاد بوده ، طعم آن گزنده و فلزی است و مانند آبعلی دارای آهن و سیلیس می باشد.
آب معدنی سنگرود در عمارلوی لوشان نزدیک رودبار بوده و از توابع رشت است ، از زمین خارج می شود و دارای املاح زیاد است ، سیلیس و آهن ندارد.
خواص درمانی ما
ما همه در ردیف آب معدنی اویان در فرانسه می باشیم . ادرار را زیاد می کنیم ، و هر قدر املاح ما کمتر باشد، این خاصیت در ما زیادتر است ، سنگ های کلیه را از بین برده ، کلیه و مثانه را زه کشی می نماییم . اثر ما در روی کبد و دستگاه گوارش زیاد و قابل توجه است . حرکات دودی روده ها را کم می کنیم ، صفرابر بوده ، و چنانچه چند روز متوالی از ما بنوشید، املاح صفراوی خون را کم می نماییم . اثر ارزنده ما کم کردن آب نسوج بدن است و برای نقرس – رماتیسم – چاقی – تورم کبد و حالات تشنجی مفید می باشیم . نوشیدن ما همراه با غذا و بعد از آن باعث زیاد شدن اشتها و زود هضم شدن غذاست . مبتلایان به فشار خون نباید از ما بنوشند و چنانچه مبتلایان به فشار خون نباید از ما بنوشند و چنانچه مبتلایان به سنگهای بزرگ صفراوی از ما بنوشند، ممکن است سبب ناراحتی آنها شود.
