جلسه بیست و چهارم (اصل ایمن‌سازی؛ بخش دوم)

قدم سوم: تقویت بینش‌ها؛ یکی از راه‌های ایمن کردن بر فرزندان در فضای مجازی تقویت بینش‌هاست اگر نگاه بچه‌ها را اصلاح کنیم و بینش‌هایی را در فرزندان به وجود آوریم آن‌ها را ایمن می‌کنیم و آن‌ها یاد می‌گیرند که همه‌جا خود را کنترل کنند آن بینش‌ها چه چیزهایی است و چگونه می‌شود آن‌ها را تقویت کرد؟ گاهی اوقات به فرزندمان می‌گوییم دروغ نگو غیبت نکن تهمت نزن این‌ها تک‌تک است. ولی گاهی اوقات بینشی را اصلاح می‌کنید که نخ تسبیح گناهان است مثلاً می‌گوییم حیا داشته باش وقتی حیا را در فرزندمان تقویت کنیم کم‌کم یاد می‌گیرد که مثلاً دیگر فحش ندهد و بی‌ادبی نکند، به پدر و مادر خود احترام بگذارند یعنی نخ تسبیح ثواب‌هاست.

قدم سوم: تقویت بینش‌ها

۱. حیا: حیا به‌شدت می‌تواند جلوی آسیب‌ها را بگیرد. می‌دانید چرا؟ امروزه در جامعه ما آسیب‌های مختلفی وجود دارد، حتی در فضای مجازی. یکی از مهم‌ترین دلایل آن این است که حیا کمرنگ شده است حیا یعنی چه یعنی شرم، انسان گاهی اوقات باید از خود خجالت بکشد. گاهی اوقات باید از خود خجالت بکشیم مثلاً در خیابان کاری نمی‌کنیم زیرا برای خودمان شخصیت قائلیم. گاهی اوقات از دیگران و خجالت می‌کشیم، گاهی اوقات از خدا و اهل‌بیت خجالت می‌کشیم؛ زیرا حیا شما اجازه نمی‌دهد که این کار را انجام دهید. در خاطرات شهدا می‌بینیم مانند شهید آوینی که سیگار می‌کشید ولی دیگر لب به سیگار نزد. حیا باعث می‌شود که خیلی از کارها را کنار بگذارید و انجام ندهید. امام علی (ع) می‌فرمایند: «الإمامُ علیٌّ علیه السلام: الحیاءُ سَبَبٌ إلى کُلِّ جَمیلٍ.» شرم، وسیله رسیدن به هر زیبایى است. حیا و حشمت وسیله هرگونه جمال و خوبی‌ها است.» الحَیاءُ یَصُدُّ عَنِ فِعلِ القَبیحِ» حیا، از کار زشت، بازمی‌دارد. حجب و حیا، انسان را از کارهای زشت و ناروا بازمی‌دارد. حیا باعث می‌شود که انسان کار زشت را کنار بگذارد. حیا جلوی کارهای زشت را می‌گیرد؛ این حیاست. اگر حیا در فرزندان ما تقویت شود یعنی پدر مادر وقتی می‌خواهد جلوی فرزندانش باشد پوشش مناسبی داشته باشد. وقتی‌که حیا باشد انسان شرم می‌کند که هر حرفی را بزنند، هر لباسی را بپوشد. حیا آسیب‌های فضای مجازی را کنترل می‌کند. انسانی که حیا داشته باشد در فضای مجازی هر چیزی را نگاه نمی‌کند، هر کلیپی را نگاه نمی‌کند هر عکسی از خودش را نمی‌گذارد و نمی‌گیرد. حیا نکته کلیدی است باعث می‌شود که انسان فعل قبیح وزشت را کنار بگذارد.

۲. غیرت: وقتی می‌گوییم غیرت معنای تعصب بیجا به ذهن می‌رسد نه غیرت این نیست؛ معنای غیرت این است که وارد حریم خصوصی دیگران نمی‌شود و همچنین اجازه ورود غیر را به حریم خصوصی خود نمی‌دهد. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: « عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَیْرَتِهِ» عفاف و پاکدامنی هرکسی به‌اندازه غیرت اوست. خدا رحمت کند حاج قاسم سلیمانی را ایشان اسطوره غیرت بود. نمی‌گذاشتند کسی وارد حریم خصوصی‌اش شود و وارد حریم خصوصی کسی نمی‌شدند. در خاطراتشان آمده است که در جنگ در خانه‌خرابی نشسته بودند و فرماندهان برنامه‌ریزی می‌کردند. حاج قاسم می‌گوید برگه‌ای به من بدهید که من از صاحب این خانه حلالیت بطلبم زیرا ما اجازه نگرفتیم که وارد این خانه شدیم. آن‌وقت کسی که اجازه نمی‌دهد به خودش که وارد حریم خصوصی دیگران شود آن‌وقت نگاه به نامحرم نمی‌کند، به خودش اجازه نمی‌دهد هر چیزی را ببیند، به خودش اجازه نمی‌دهد هر چیزی را لایک کند، هر چیزی را منتشر کند و همچنین اطلاعات خصوصی خود را نیز منتشر نمی‌کند این انسان عفیف است عفت دارد. چه زیبا فرمود امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام که عفاف و پاکدامنی هر شخص به‌اندازه غیرت اوست. کسی که عفت داشته باشد حواسش به ناموس خودش که هست بلکه حواسش به ناموس دیگران نمی‌افتد. هر که افتد نظرش دربی ناموس کسان، پی وی افتد نظر بوالهوسان

۳. بصیرت: امام صادق (ع) می‌فرماید: «العامِلُ عَلى غَیرِ بَصیرَهٍ کَالسّائرِ عَلى غَیرِ الطَّریقِ و لا یَزیدُهُ سُرعَهُ السَّیرِ مِنَ الطَّریقِ إلاّ بُعدا» هرکس بدون بصیرت عمل کند، مانند کسی است که به بیراهه می‌رود؛ هرچند شتاب کند، از هدف دورتر گردد.» هرکس بدون بصیرت عمل کند هرچقدر بدود بیشتر از مسیر دور می‌شود یاد بگیریم خودمان بصیرت داشته باشیم و به فرزندانمان بصیرت را آموزش دهیم. خودمان چطور بصیرت داشته باشیم؛ مفهوم بصیرت را بدانیم. حق را از باطل تشخیص دهیم و معیارهای حق را بشناسیم معیارهای باطل را بشناسیم. وقتی بفهمیم دشمن کیست دوست کیست می‌توانیم تشخیص دهیم انتخاب کنیم. آن‌وقت به فرزندانمان آموزش می‌دهیم که دشمن خیرخواه تو نیست این یعنی بصیرت اینکه به فرزند یاد بدهید که دشمن کارش دشمنی است فرق دوست و دشمن را به فرزندانمان بیاموزیم فرق حق و باطل را به فرزندانمان بیاموزیم این بصیرت کمک می‌کند تا هر حرفی را از هرکسی نپذیرد هر حرفی را منتشر نمی‌کند. اگر دید بصیرت پیدا می‌کند و می‌داند که دشمن کارش دشمنی است.

۴. تبیین مفهوم جهاد: برای این‌که جهاد را تقویت کنیم دو لازمه وجود دارد: یک داشتن غیرت دوم شناخت دشمن خودی و دشمن را اشتباه نمی‌کنید. دشمن‌شناسی داشته باشیم وقتی این دو کنار هم می‌آیند مفهوم جهاد جا می‌افتد چرا جهاد می‌کنیم. کسی که اهل جهاد باشد خودکنترل است ایمن است. کسی که اهل جهاد باشد دنبال مبارزه با دشمن است دنبال برخورد با دشمن است. حالا فرقی نمی‌کند که دشمن مجازی باشد یا حقیقی در انیمیشن باشد یا بازی‌های رایانه باشد. می‌فهمد دشمن است  و می‌تواند با او مقابله کند این بینش‌ها به‌شدت می‌تواند به ما کمک کند تا مفهوم ایمن‌سازی در فرزندانمان تقویت شود و این بینش‌ها را اگر تقویت کنیم دیگر فرزندانمان یک خودکنترلی درونی دارند.