پوشش بانوان (حجاب و ایده‌ها – فقه )
مقدمه:
آنچه در مسئله حجاب و طرح آن در جامعه، خصوصاً پس از انقلاب اسلامی مطرح است دفاع بد از آن است که کار دشمن را راحت کرده هر چند که حملات به پوشش اسلامی و ایجاد شبه در میان جوانان نیز کم نبوده است.
آنچه که فرایند انتقال حجاب و پوشش اسلامی را (به‌عنوان یک فرهنگ) و به نسل جدید، دچار چالش نموده است. ریشه در انتقال این فرهنگ در نسل‌های گذشته دارد. اگر حجاب را یک مفهوم دینی و پوشش اسلامی را یک تکلیف و وظیفه‌ی دینی بدانیم،فرایند انتقال آن می‌بایست مطابق با مبانی نظری اسلام در تربیت دینی و رعایت استانداردهای آموزشی باشد. آموزش ، پرورش و یا فرآیند انتقال فرهنگ به نسل جدید، تابع مراحل و مراتبی است. بنا به یک دیدگاه، در مراحل و مراتب تربیت دینی این مراحل و مراتب به شرح زیر هستند:
۱. انس دینی
۲. عادت دینی
۳. معرفت دینی
۴. شاکله دینی
۵. خودجوشی دینی
حال در ارتباط با حجاب و پوشش ، به‌عنوان یک مفهوم دینی و یک وظیفه و تکلیف، باید سؤال کرد که نسل گذشته در کدام‌یک از این مراحل دارای نقص و کاستی بوده و به عبارت دیگر کدام مرحله را نگذرانده و میان برزده است.
باکمی دقت مرحله معرفت دینی را می‌توان نام برد. زنان و مادران ما در ارتباط با حجاب و با توجه به محیط خودشان ، از مراحل انس و عادت عبور کرده و در اجتماع به‌صورت شاکله دینی مشاهده شده است. ولی به دلیل ضعف در مرحله‌ی معرفت دینی، مادران نتوانسته‌اند پاسخگوی سؤالات ساده‌ی فرزندان خود باشند تا چه رسد که بتوانند به شبهات آن‌ها نیز پاسخ دهند.
دختر جوان امروزی بر خلاف مادر یا مادربزرگ خود، در صحنه‌ی اجتماع (اشتغال و تحصیل) بیش از گذشته حضور دارد و بیش از زنان گذشته نیز در مقابل سیل تهاجمات فرهنگی قرار دارد. دختر امروزی برای عبور از چگونگی و پاسخ به چرایی‌ها دچار ضعف اساسی شده و با توجه به اینکه انگیزه‌ای نیز برای پرداختن بهاء در این زمینه ندارد، عطای پوشش سنتی را به لقایش بخشیده است و خود را با حداقل‌های مورد پذیرش همسالان خود قانع کرده است.
متأسفانه در سطح جامعه و حکومت نیز، بیش از اینکه تکیه براین مرحله باشد (آن‌هم با روش‌ها نو، ظریف و متنوع) به تأکید بر شکل و شاکله ظاهری پرداخته شد و سال‌ها پافشاری بر یک نوع پوشش و عدم توجه به روحیه تنوع طلبی، نشاط و نوع جویی جوانان، راه برای پذیرش مدهای بیگانه باز شد. از سوی دیگر عدم تعریف و تعیین حدود، عدم هماهنگی میان اجزاء حکومت، غلبه‌ی روش‌های غلط بر روش‌های صحیح و موارد دیگر نوعی گریز و مقابله جوانان را نیز به دنبال داشت.
علاوه بر نقص و خطا در مراحل و مراتب تربیت دینی، در زمینه‌ی روش‌ها نیز دچار نقص و خطا بوده‌ایم.
بنا به استناد کتاب‌های تعلیم و تربیت دینی، روش‌های الگویی تکریم شخصیت، محبت، پند و موعظه، تشویق و تنبیه، استدلال و برهان و … مورد تأکید قرار گرفته شده است.
بدیهی است که حجاب و پوشش اسلامی به‌عنوان یک ارزش اجتماعی و تکلیف دینی می‌بایست با بهترین روش‌ها به نسل جدید ارائه می‌گردد.
باکمال تأسف، این روش‌ها نیز معمولاً در کلی گویی باقی مانده‌اند و بر اساس هر مخاطب، هر محیط اجتماعی و موقعیت ارتباطی تبدیل به موارد کاربردی نشده‌اند. در مفهوم حجاب و مقوله پوشش اسلامی نیز این اتفاق افتاده است.
هر چند معتقد هستیم، اولیاء و بسیاری طرح‌ها ، ایده‌ها، روش‌های خلاقانه را به کار برده‌اند، ولی ظاهراً در کشور ما آنچه که تبدیل به مجموعه مقاله در همایش‌ها و سمینارها می‌شود بحث‌های انباشته، تکراری در حوزه نظر است و در حوزه عمل دارای مجموعه‌هایی نیستیم.
این مقاله با نگاهی به مراحل تربیت دینی – روش‌های تربیت دینی، حیطه‌های یاد گیری، شیوه‌ها و قالب‌ها و رسانه‌ها و … و ایجاد ارتباط به مقوله پوشش به بیان روش‌ها و توصیه‌هایی اقدام می‌نماید که شایسته است که در هر قسمت، راهکارهای متنوع اولیاء و مربیان به آن افزوده شود.
هرچند که آحاد مردم و مسئولین ، به نحوی درگیر این موضوع هستند، ولی مخاطب این مجموعه در درجه اول مربیان و سپس اولیاء هستند. از این رو برخی اقدامات و روش‌ها که در سطح بالاتر از خانه، مسجد و مدرسه می‌بایست انجام شود. در این مجموعه نیامده است:
نکته آخر اینکه، هر چند پوشش و حجاب برای زن و مرد است ولی تصور می‌شود که گرایش توصیه‌ها جهت پوشش دختران است.
آنچه که درباره موضوع حجاب و پوشش باید بدانیم:
اهداف اسلام از پوشش چیست:
• اینکه پوشش به‌صورت عام برای مرد و زن است.
• اینکه پوشش با شدت بیشتری در گذشته و در ادیان دیگر بوده و هست و اسلام مبتکر آن نیست.
• اینکه پوشش ظاهری و عفت و حیای باطنی به‌صورت لازم و ملزوم مطرح است
• سیر تاریخی پوشش در جوامع انسانی.
• مغایرت تفکر اسلامی با ریاضت و رهبانیت، محدود کردن زن نابرابری میان زن و مرد، استثمار زن، حقیر شمردن او و …
• اینکه در اسلام گرامی داشتن و ارزشمند بودن زن در همه عرصه‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.
• اینکه حجاب و پوشش وظیفه‌ای الهی است که به عهده زن گذاشته شده است.
• اینکه کرامت انسانی و تکریم شخصیت از اساسی‌ترین موضوعات در این زمینه است.
• اینکه لباس هر انسان پرچم کشور وجود اوست و معلوم می‌شود که از چه ارزش‌ها و بینش‌هایی تبعیت می‌کند.
سؤالات و شبه‌هایی که باید برای آن جواب داشته باشیم:
• چرا خداوند حجاب را قرار داده است؟
• آیا حجاب یا پوشش اسلامی فقط چادر است؟
• آیا حجاب فقط برای زنان است؟
• چرا باید پوشش داشته باشیم؟
• آیا پوشش و حجاب فقط در اسلام است؟
• چادر و مشکی بودن آن مال عرب‌هاست ما ایرانی‌ها چرا باید آن را بپوشیم؟
• آیا ما ایرانی‌ها قبل از اسلام هم دارای حجاب و پوشش بودیم؟
• آیا پوشش اسلامی باعث محدودیت برای زنان نمی‌شود؟
• چرا افرادی که رعایت حجاب را نمی‌کنند مشکلی هم برایشان پیش نمی‌آید؟
• وقتی اکثر افراد رعایت حجاب را نمی‌کنند ما چگونه این کار را بکنیم؟
• آیا می‌توانیم نماز را بدون پوشش و حجاب بخوانیم؟
• خیلی‌ها که با حجاب هستند ولی کارهای خطا انجام می‌دهند.
• آیا بی‌حجابی یا بدحجابی مجرم مخاطی و گناهکار است یا جاهل و بیمار؟
• آسیب یک بدحجاب بیشتر است یا یک مجرم اقتصادی که راست‌راست راه می‌رود؟
• آیا می‌توان برخورد با بدحجابی را با تخلفات رانندگی مقایسه کرد؟
مراحل و مراتب تربیت و فرهنگ مذهبی:
در تربیت، هر فرد منحصر به فرد است و نمی‌توان افراد هم سال، هم جنس و حتی از یک خانواده یکسان تلقی کرده با یک روش با آن‌ها برخورد نمود.
علاوه بر نکته فوق، در تربیت دینی هر فرد می‌تواند در هر یک از تکالیف ، وظایف و واجبات دینی نیز در مرحله‌ای متفاوت باشد. برای مثال در امر نماز در مرحله معرفت دینی و در موضوع روزه در مرحله‌ی شاکله دینی باشد. همین فرد شاید در امر به معروف و نهی از منکر حتی در مرحله انس دینی نباشد و برعکس در حجاب و پوشش اسلامی در مرحله شاکله باشد بدون اینکه معرفت دینی را گذرانده باشد . (همان نقصی که از آن گفتگو داشتیم)
پس مربیان و والدین می‌بایست ابتدا تشخیص دهند هر فرد، در هر موضوع و مفهوم دینی، در چه مرحله‌ای هست و آنگاه محتوی و روش مناسب را مطابق با ویژگی‌های آن مخاطب بکار برد.
توضیح هر یک از مراحل در زیر ارائه شده و سپس برای هر مرحله روش‌ها و توصیه‌هایی ارائه می‌شود.
انس دینی: ایجاد تعلقات معنوی از طریق شرطی شدن اعمال و افعال مذهبی.
عادت دینی: ایجاد عادت مذهبی به کمک تکرار اعمال و احساس مسئولیت در عبادات.
معرفت دینی: فهم و استنباط معارف دینی به کمک تفکر، تعقل و تحلیل مسائل مذهبی.
شاکله دینی: تجلی و تبلور فرهنگ مذهبی در وجود و شخصیت نوجوان (اخلاقیات)
خودجوشی دینی: در جستجوی عشق، عرفان و معنویت برتر به کمک جاذبه‌های قدسی
در مرحله انس دینی:
• مادران، مانند چادر و یا مقنعه و روسری خود برای او نیز تهیه نمایند.
• هیچ‌گاه در برابر او از پوشش خود گله نکرده مگر حدود آن را رعایت کنید.
• با نظر او برایش چادر، مقنعه و روسری تهیه نمایید.
• از دوره‌های مختلف (مانند جشن تولد) حداقل یک عکس با حجاب تهیه نمایید.
• عکس او با پوشش مناسب را در آلبوم گذاشته و یا قاب کرده و نصب نمایید.
• از علاقه‌ی او به پوشش در میان جمع صحبت کنید و رضایتمندی خود را نیز اعلام نمایید.
• چادر، مقنعه و روسری او را همواره تمیز کرده و معطر نمایید.
• باروحانی محل، اقوام متدین و … ارتباط بیشتری برقرار نمایید.
• شعر و سرود مربوط به پوشش، عفت و حیا و … به او یاد دهید.
• برای اماکن و موقعیت‌های مختلف، پوشش مناسب آنجا را در نظر بگیرید.
• جشن تکلیف باشکوه بگیرید و اثرات آن را با هدایای سالانه، تداوم ببخشید.
• از او بخواهید خاطرات مربوط به عبادت، زیارت، مجالس و مراسم‌هایی که شرکت داشته است را بیان نماید.
• در نمازهایتان و در زمان‌های مناسب و حضوری او را دعا کنید.
• به حضور خانوادگی و یا گروه همسالان در مراسم‌های مذهبی اهمیت دهید.
در مرحله عادت دینی:
• با توجه به ایجاد تنوع در پوشش و علاقه‌مندی او، سعی کنید از محیط بیرون از خانه رعایت پوشش را آغاز نماید.
• برای رفتن به بیرون از خانه ، همراه با شادی و نشاط به او کمک کنید که با پوشش مناسب حاضر شود.
• اقامه نماز که در ارتباط مستقیم با پوشش است را مورد تأکید قرار دهید.
• عادت به نماز، عادت به پوشش را تسهیل می‌کند مراقب نماز او باشید.
• به‌صورت منظم و متنوع در اماکن زیارتی حضور یافته و در مراسم‌ها و نمازهای جماعت او را شرکت دهید.
در مرحله معرفت دینی:
• در جمع‌های خانوادگی و یا دوستانه موضوع پوشش را مطرح نموده و بحث نمایید.
• کتاب‌های مناسب سن او را تهیه نماید. و یا او را در کتابخانه‌ها عضو نمایید.
• برای طرح پرسش‌های او فضای محبت آمیزی فراهم آورید.
• او را با مراکز پاسخ به سؤالات، روحانیون، بانوان مبلغ و کتاب‌های پاسخ به پرسش‌ها آشنا نمایید.
• حجاب و پوشش را با مفاهیم دیگر دین مطرح نمایید.
• در مورد انواع پوشش و لزوم آن برای زنان و مردان، توضیح دهید.
• باورهای غلط پیرامون حجاب و پوشش را برای او توضیح دهید تا رفع شود.
• از ویژگی‌های انسان با حجاب با او گفتگو نمایید.
• در مورد تأثیرات حفظ حجاب در دیگر ابعاد زندگی با او گفتگو نمایید.
• او را با ادبیات مقوله حجاب و مفاهیم مرتبط با آن آشنا نمایید.
• او را تشویق نمایید تا در مسابقات مربوط به مفاهیم دینی شرکت نمایند.
• هر چند وقت یک‌بار درباره خصلت‌های خوب او و در رابطه با حجاب گفتگو نمایید.
• سعی کنید او را با دیگران مقایسه نکرده و به‌اندازه‌ی توانش توقع داشته باشید.
• او را به عضویت انجمن‌ها و کانون‌های دینی درآورده و رفتن منظم به مسجد را فراموش نکنید.
• راجع به ارزش و جایگاه زن، مادر و پوشش در اسلام، (قرآن و سنت) برایش توضیح داده و یا در معرض مطالب آن قرار دهید.
• بیش از هر چیز از نمادها نشانه‌ها استفاده کنید.
در مرحله شاکله‌ی دینی:
• شکل و تیپ همراه با پوشش و حجاب را جزئی از شخصیت او قرار دهید.
• حجاب، عفت و حیا را علاوه بر ظاهر در شکل‌های رفتاری او اعم از کلام و غیر کلام تعمیم دهید.
• ضمن گفتگو با او، موانع داشتن پوشش مناسب، در موقعیت‌های مختلف را بررسی و رفع نمایید.
• شاکله‌ی ظاهری او را با دیگر فرایض دینی، مانند نماز، و وظایف دیگر، مانند انجام امور خیر، احترام به دیگران و … پیوند دهید.
• با برنامه ریزی دقیق در مراسم‌ها و مکان‌های مذهبی حضور یافته و در امور خیر، او را شرکت دهید.
• تصویر برداری از فعالیت‌های او را فراموش نکنید. (در مراسم‌ها، زیارت‌ها و …)
• برای پوشش او در خانه جایگاه خاصی در نظر بگیرید که در مواقع لازم به‌راحتی از آن استفاده نماید.
• سعی کنید دوستان خود را از میان افراد با حجاب و عفت و ادب انتخاب نماید.
در مرحله خودجوشی دینی:
• به او کمک کنید تا بتواند از عقاید خود در مقابل دیگران دفاع نماید.
• به او کمک کنید تا بتواند در میان همسالان خود مؤثر بوده و مبلغ پوشش باشد.
• هر چند وقت یک‌بار در مورد پوشش گفتگو نمایید.
• موانع حضور او را در امور داوطلبانه رفع نمایید.
• زمینه‌ای را فراهم آورید که از رفتار خود رضایت داشته و خود را تشویق نماید.
• هیچ‌گاه به‌جای او از حجاب و پوشش تعریف نکنید. بگذارید خودش آن را دوست داشته باشد.
• روی عوامل بازدارنده مثل خودنمایی، حسادت، اکراه و بی‌میلی کار کنید.
روش‌های تربیت دینی:
روش‌ها بسیار زیاد هستند و به نسبت تلاش اولیاء و مربیان می‌تواند همواره تغییر و افزایش یابند و از سوی دیگر با دانستن هر یک از روش‌ها و ترکیب آن با شیوه‌ها و قالب‌ها و محتوای مختلف، اقدامات بسیار متنوعی را می‌توان تدارک دید.
اولیاء و مربیان به دانستن روش‌ها و حتی روش‌های گذشته و توصیه‌های ارائه شده در این مجموعه نباید اکتفا کرده و با شناخت مخاطب و موقعیت و کمی نوآوری، می‌توانند راهکارهای فراوانی را پیش رو داشته باشند.
در ادامه برخی روش‌ها و توصیه‌ها، ذیل برخی روش‌های کلی می‌آید. و بدیهی است که در مقوله حجاب و پوشش اسلامی تلاش‌های فراوانی برای توسعه‌ی روش‌ها مورد نیاز است.
در روش الگویی:
• هر چه بیشتر و بهتر حضرت فاطمه زهرا (س) و زینب کبری (س) را معرفی نمایید.
• به‌صورت حضوری و غیرحضوری (در نشریه‌ها و …) زنان موفق در عرصه‌های جهاد، تعلیم و تربیت، اشتغال، ورزش ، علم و پژوهش، خدمت رسانی و نیکوکاری و … معرفی نمایید.
• پوشش‌های کشورها، اقوام و مذاهب دیگر را معرفی و نشان دهید.
• همسالان با پوشش اسلامی که در عرصه‌های علمی، فرهنگی هنری موفقیت‌هایی را کسب نموده‌اند را معرفی نمایید.
• اسباب بازی (عروسک، بگو و …) با موضوع پوشش تهیه نمایید.
• مجسمه‌ها، تندیس‌ها و نمادهای مربوط به پوشش را تهیه و در مدارس نصب نمایید.
• والدین سعی نمایند با خانواده‌های متدین دوست شده و با آن‌ها رفت و آمد نمایند.
• والدین سعی نمایند فرزندشان با همسالان متدین و باحیا دوست شوند.
• والدین سعی نمایند در خانه، مهمانی‌ها و جامعه پوشش مناسب آن محیط را رعایت نمایند.
• والدین در گزینش مدرسه و مربی و مربیان در هماهنگی با والدین دقت نمایند.
در روش محبت :
• مربیان و والدین ، اول زبان محبت و سپس زبان استدلال داشته باشند.
• محبت را در همه حال ، همه مراحل و همه آدم‌ها مؤثر بدانند.
• در صورت سؤال، کوتاهی و هر مورد دیگر، برخورد بامحبت را فراموش نکنید.
• جلب اعتماد و محبت را مقدمه و صداقت را نهایت کار خود بدانید.
• با او که پوشش مناسب دارد عکس یادگاری بگیرید.
در تکریم شخصیت:
• به کسانی که پوشش صحیح دارند، احترام بیشتری بگذارید.
• به کسانی که پوشش صحیح ندارند بگویید، ای کاش که این کار خیر را نیز انجام دهی.
• همواره بگویید، که علت احترام شما این است که فرد با پوشش خودش برای خود احترام قائل است.
• عکس تکی او در خانه، و عکس دست جمعی همسالان با پوشش مناسب را در مدرسه نصب نمایید.
• به بیانات او، حتی نظرات مخالف او با دیده احترام نگاه کنید.
• به شخصیت و توان او احترام گذاشته و در مورد پوشش، او را با فردی دیگر مقایسه نکنید.
• بگویید که پوشش برای او مفید است و هیچ‌گاه وانمود نکنید که به پوشش او نیاز دارید.
• در مراسم‌ها به آن‌ها احترام بیشتر گذاشته و در کنار آن‌ها بنشینید.
• از آن‌ها بخواهید در برنامه‌ها حضور داشته و آثار خود را ارائه دهند.
در روش موعظه و نصیحت:
• پند و نصیحت‌های مناسب هر سن را تهیه و در دسترس داشته باشید.
• درباره خوبی‌های پوشش و اینکه باعث حفظ شخصیت انسان می‌شود، صحبت کنید.
• درباره عواقب بد حجابی و سوء استفاده از انسان‌ها صحبت کنید.
• از ابزار، رسانه‌ها، شیوه‌ها و قالب‌های مختلف (مستقیم و غیرمستقیم) برای موعظه استفاده نمایید.
• از افراد معنوی (روحانی، غیرروحانی، مرد یا زن) جهت جلسات استفاده نمایید.
• در صورت برخی اشکالات و کوتاهی‌ها سخت گیری نکنید.
• درباره ابعاد مختلف حجاب و پوشش، جلسات بحث و بررسی میان همسالان ترتیب دهید.
• برای پذیرش او می‌بایست فرصت داد و از توصیه‌های پشت سر هم خودداری شود.
• به افراد با پوشش بگویید که می‌بایست اخلاق و رفتار آن‌ها بهتر از بقیه باشد.
• بیش از استفاده از لفظ از نمادها و نشانه‌ها استفاده کنید.
• درباره مفاهیم مرتبط با پوشش بیشتر صحبت نموده تا نگاه او وسیع‌تر شود.
در روش تشویق:
• از کودکی و با تقویت‌های منظم او را در مورد پوشش تشویق نمایید.
• با خرید روسری‌های زیبا، مقنعه‌های خوش رنگ او را تشویق نمایید.
• در مناسبت‌های مختلف پوشش‌های متنوع برای او تهیه شود.
• هنگام داشتن پوشش مناسب، رعایت آن و حتی حمایت از آن، او را تشویق نمایید.
• از او عکس و تصویر تهیه نموده و آن‌ها را برایش حفظ نمایید.
• در مورد تقویت‌های مثبت و تشویق‌ها اندازه و مقدار را رعایت نمایید و ظاهرسازی در شما اثر نگذارد.
• والدین در نزد مربیان و مربیان در نزد والدین آن‌ها را تشویق نمایند.
• برای انجام زنجیره‌ای از فعالیت‌ها و یا موفقیت در مسابقه‌های مربوط به پوشش مدال عفت و حیا و یا نشان پاک‌دامنی تهیه و اعطا نمایید.
• هیچ‌گاه از جایزه، هدیه و تشویق به‌صورت مصنوعی استفاده نکنید و تلقی رشوه پیدا نکند.
شیوه‌ها ، قالب‌ها، رسانه‌ها و ابزار:
شناخت شیوه‌ها، قالب‌ها، رسانه‌ها و ابزار ، باعث می‌شود که اولیاء و مربیان با پردازش‌های جدید از محتوا راهکارهای متنوعی داشته و ارائه دهند. این راهکارها باعث می‌شود که تنوع بیشتر تمام حواس مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد.
روش‌های مستقیم و غیرمستقیم، استفاده‌ی به‌جا از رسانه‌ها و ابزار . روش‌های قدیمی و جدید باعث می‌شود تا هر روز توان بیشتری برای کار داشته باشیم.
برخی شیوه‌ها، قالب‌ها، رسانه‌ها و ابزار در ادامه آمده و بدیهی است که مقدمه‌ای برای توسعه موضوع میباشد.
۱. تهیه نمایشگاه عکس:
– پوشش اسلامی
– پوشش در اقوام و ملل و مذاهب
– پوشش‌های مبتذل
۲. تهیه نمایشگاه عروسکی:
– انواع پوشش‌های مناسب
– سیر کشف حجاب
– پوشش اسلامی در مشاغل مختلف
۳. تشکیل نمایشگاه کتاب:
– کتاب‌های نظری در مبحث حجاب.
– کتاب‌های احکام
– کتاب‌های تصاویر و مدل‌ها
۴. برگزاری میز گرد حجاب:
– با حضور صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه
– با حضور نوجوانان، به‌صورت نمایشی و با استفاده از منابع معتبر و پرسش و پاسخ
۵. برگزاری جشنواره حجاب (پوشش) و …
– معرفی مدل‌ها و طرح‌های جدید لباس برای همه سنین و کاربردها
– خواندن شعر و سرود و مقاله
– اهداء جوایز به برگزیدگان طرح‌های …
۶. برگزاری برنامه مناظره
۷. برگزاری جلسات هم اندیشی
۸. تهیه نمایش‌های کوتاه با مضمون عفت، حیا، پوشش و …
۹. تابلو اعلانات:
– نصب منظم احادیث تشویقی ، توجیهی
– نصب منظم جملات زیبا (حتی‌الامکان از خود بچه‌ها)
– نصب طرح‌ها و تصاویر زیبا (حتی‌الامکان از خود بچه‌ها)
– نصب تصاویر بزرگ زنان در حج، نماز جمعه و فعالیت‌ها
۱۰. استفاده از کارت تبریک و پیام‌های تبریک
۱۱. استفاده از SMS جهت ارسال تصاویر و پیام‌های مرتبط
۱۲. تهیه انواع نمادها، تندیس‌ها و تولید کارت‌های تک و یاد بود.
۱۳. برگزاری مسابقه در زمینه‌های زیر:
– کتاب‌خوانی – حفظ حدیث
– مقاله نویسی (تحقیق و پژوهش) – شعر
– طراحی – سرود
– نقاشی – نشریه دیواری
– طراحی لباس – خاطره نویسی
– اطلاعات عمومی پوشش – حفظ آیات
– عکس
با برگزاری هر یک از مسابقات می‌توان برگزاری مراسم جشن و اهداء جوایز اثرات کار را ماندگار نمود.
حیطه‌های یادگیری:
پوشش اسلامی و حجاب نهایتاً ، وظیفه‌ای انسانی و اعتقادی است که مربیان می‌بایست در فرایند یاددهی – یادگیری به حیطه‌های مختلف آن توجه نمایند.
پوشش اسلامی و حجاب، مانند بسیاری از مفاهیم دینی از هر سه حیطه متأثر است و بسته‌ی آموزشی آن می‌بایست کاملاً متعادل باشد.
۱. حیطه‌ی شناختی:
• در اطراف موضوع حجاب و پوشش مطالعه نموده و همواره آمادگی علمی و استدلالی جهت طرح آن داشته باشید.
• از منابع اصیل استفاده کرده و از افراط و تفریط خودداری نمایید.
• برای هر گروه و یا هر فرد، بیان مناسب را تهیه نمایید.
• از ادبیات موضوع، شامل حکایت‌ها، روایت‌ها، اشعار، تمثیل‌ها و جمله‌های زیبا، حداکثر بهره برداری را نمایید.
• دانایی مخاطب را بالا برده و نسبت به دانسته‌هایش او را آگاه کنید.
۲. حیطه‌ی عاطفی:
• خودتان به موضوع باور داشته باشید و آن را بروز دهید.
• مخاطب خود را دوست داشته و آن را اعلام نمایید.
• همواره بامحبت و دوستی با آن‌ها برخورد نمایید.
• از زیبایی‌ها و دوست داشتن‌ها پیرامون حجاب بیش از هشدارها و گناه و جزا صحبت نمایید.
• واژه‌های زیبا و عناوین دل‌نشین به کار ببرید.
• از هرگونه اقدام ظاهری و صرفاً شکلی جلوگیری نمایید.
• عزت نفس و خودباوری را در مخاطب افزایش دهید.
۳. حیطه‌ی روانی – حرکتی:
• خودتان سمبل توانمندی در انجام وظایف، به همراه رعایت پوشش باشید.
• داشتن پوشش مناسب و رعایت حجاب و استفاده از چادر، مقنعه و نیاز به مهارت دارد و کسانی که تمرین بیشتری دارند راحت‌تر هستند از این رو زمینه کسب این مهارت را فراهم آورید.
• در هر فعالیتی و در هر موقعیتی حد مناسب را توقع نمایید و افراط و تفریط نکنید.
• در انجام فعالیت‌های مربوط به پوشش اسلامی پر نشاط حاضر شوید.
• از هر فرد متناسب با توان و موقعیت او توقع داشته باشید.
نویسنده : خسرو کی منش
