دعا و نقش آن در بهداشت روانی

الا بذکرا… تطمئن القلوب » «همانا با ذکر خدا دل ها آرام می گیرند .»منظور از ذکرا… چیست ؟ چگونه دل انسان با یاد الله آرام می گیرد ؟ اگر شخصیت انسان شبیه به یک کوه یخ باشد و ضمیر ناخودآگاه آدمی ، نـُه دهم کوه یخ مستور و مخفی در آب ؛ اگر ضمیر ناخودآگاه بر وجود آدمی سیطره داشته باشد و تعیین کننده و کارگردان پشت صحنه باشد ، اگر انواع اختلالات رفتاری و بیماری های روحی و روانی تجلی تیره شدن روابط خودآگاه و ناخودآگاه تلقی گردد و اولین گام در تخفیف این بیماری ها انتقال موضوعات و مسائل درون ناخودآگاه به سطح آگاه بیمارباشد، معنا و اهمیت ذکر معلوم و روشن می گردد. ذکرا… به طور خاص یعنی باخبر ساختن ، خبر گرفتن و توجه کردن ارادی و متعمدانه ذهن هشیار و خودآگاه از آن چیزی که در ناخودآگاه آدمی وجود دارد . ذکریعنی اعتراف به حضور او.
به محض این که ا… حاضر در ناخودآگاه آدمی ، اما غایب از سطح آگاه ذهن به یاد آورده می شود ، ناگهان ابهامات از بین می رود. یک احساس شعف ، آرامش، طمأنینه ، احساس معنادار بودن زندگی شخص و کل هستی ، یک احساس تعالی به انسان دست می دهد و قلب متلاطم ، ناآرام و مضطرب ، آرام می گیرد.
اگر هدف مهمی در پیش دارید ابتدا برای تحقق آن به دعا متوسل شوید و سپس آن را به خدا واگذار کنید . بعد در ذهنتان واقع شدن آن را مجسم کنید و به این تصویر ذهنی تا آنجا که می توانید قدرت ببخشید ، آن وقت از خدا بخواهید هر طور به صلاح شماست عمل نماید و عنایت خود را شامل حال شما سازد .
از طرف دیگر غفلت یا بی توجهی نسبت به ناخودآگاه معنوی یا روحی و فراموش کردن خدا در این ناخودآگاه به تعبیر «ویکتورفرانکل » سبب « خلاء وجودی » و یا « ناکامی وجودی » و به بیان قرآن سبب «فراموشی خود / خویش یا نفس » می گردد.
«نباشید مانند کسانی که خدا را فراموش کردند سپس نفسهایشان را فراموش کردند » سوره حشر- آیه ۱۹
فراموشی خدا موجب بروز احساس پوچی ، بی هدفی ، تهی بودن زندگی می گردد و به این معنا زندگی برای انسان سخت می شود.
« هر کس از یاد من اعراض کند، زندگیش تنگ (ناگوار) شود » طه ، ۱۲۴
یکی از راه های ذکر و یاد خدا « دعا » کردن است. افراد آگاه و هشیار می دانند که با یاد خدا، توکل بر او و دعا کردن احساس بهتری داشته و موفق تر خواهند بود. یاد خدای متعال هیچوقت از دل آدمی بیرون نمی رود و در هیچ حالی مغفول نیست و اگر انسان دعا می کند، ذات و فطرت اوست که وادارش می کند در تمامی شرایط او را بخواند و از او طلب یاری کند. رمز دعا این است ، انسان روندی را در پیش بگیرد که به بهترین وجهی قلب او را بگشاید و پرتو حق را به آن بتاباند.
فرمول دعا۱- دعا کنید
۲-  تجسم کنید
۳- واقعیت ببخشید
اگر هدف مهمی در پیش دارید ابتدا برای تحقق آن به دعا متوسل شوید و سپس آن را به خدا واگذار کنید . بعد در ذهنتان واقع شدن آن را مجسم کنید و به این تصویر ذهنی تا آنجا که می توانید قدرت ببخشید ، آن وقت از خدا بخواهید هر طور به صلاح شماست عمل نماید و عنایت خود را شامل حال شما سازد . با هشیاری و سختکوشی هدفتان را دنبال کنید تا نقش خود را در این قسمت ایفا کرده باشید . تمام مدت به خود تلقین کنید که به هدفتان خواهید رسید و ذهن خود را از افکار مثبت و امیدوار کننده لبریز سازید. بعد به مرحله ای می رسید که از تحقق تصویر ذهنی خود شگفت زده شوید. در این حالت تصویر به واقعیت تبدیل شده و آنچه دعا کرده اید و در ذهن مجسم نموده اید براساس آرزوی واقع بینانه شما و سپردن به دست خدا و تجسم تصویر کامل موفقیت در ذهن به « واقعیت » مبدل شده است.
 افراد آگاه و هشیار می دانند که با یاد خدا، توکل بر او و دعا کردن احساس بهتری داشته و موفق تر خواهند بود.
چند دستوربرای کسب نتایج مفید از دعا۱- هر روز چند دقیقه ای را جز الله به چیز دیگری نیندیشید.
۲- به زبان خود و ساده و راحت با خدا سخن بگویید؛ لازم نیست حتماً از واژه های خاص یا مذهبی استفاده کنید.
۳- هنگام فعالیت ، در ایستگاه اتوبوس ، پشت میز و… لحظاتی چشمان خود را ببندید و به خود تلقین کنید کهالله اکنون با شماست.
۴- همیشه موقع دعا سعی نکنید که چیزی از خدا بخواهید ، بیشتر سعی کنید ضمن دعا از نعمت های او تشکر کنید .
۵- با این نیت دعا کنید که دعاهای صادقانه شما مؤثر است.
۶- هنگام دعا فکر منفی به ذهن خود راه ندهید؛ این تلقینات مثبت است که نتیجه می دهد .
۷- همیشه طوری سخن بگویید که گویی آماده برای قبول مشیت الهی هستید. هر چه می خواهید از خدا طلب کنید اما همواره راضی به رضای او باشید .
۸- همه کارهایتان را به خدا سپرده و انجام هر کاری را به او واگذار کنید .
۹- برای کسانی که به نحوی شما را آزرده اند ، دعا کنید، زیرا که رنجش راه قدرت معنوی را سد می کند.
۱۰- فهرستی از کسانی که مایل به دعا برای آنها هستید ، تهیه کنید. هرچه بیشتر اطرافیانتان را دعا کنید، نتیجه دعا بیشتر به خودتان برمی گردد.منابع :۱-مثبت درمانی ؛ نوشته نورمن وینسنت پیل / توراندخت تمدن
۲- خدا در ناخودآگاه ؛ نوشته ویکتور فرانکل/ ترجمه ابراهیم یزدی
۳- قرآن مجید
۴- با خالق هستی ؛ نوشته ؛ جی پی واسوانی ؛ ترجمه فریبا مقدم