جهت تنظیم یک برنامه زمان بندی مؤثر و کار آمد، شناختی موانع معمول، ضروری است.
حال به شرح چند مانع می‌پردازیم:
برنامه ریزی بیش از اندازه
برخی افراد نمی‌توانند مدت زمان مناسب را برای کارها تخمین بزنند، در نتیجه برای کارهای فراوانی محدوده زمانی اندکی، برنامه ریزی می‌کنند و همیشه از زمان تعیین شده عقب هستند. برای اجتناب از چنین مواردی:
* زمان مناسبی را برای انجام هر کار را با دقت تخمین بزنید.
* کارهای خود را از لحاظ تقدم و اولویت بررسی کنید. برخی افراد زمانهای زیادی را به انجام کارهای کم اهمیت اختصاص می‌دهند و دیگر زمانی برای کارهای مهم باقی نمی‌گذارند.
* از خود بپرسید، چگونه می‌توانیم در این لحظه، از وقت خود بهترین استفاده را بکنیم.
همیشه و همه جا حاضر بودن و عدم توانایی نه گفتن
بسیاری از افراد تحت هر شرایطی که باشند، توان نه گفتن به دیگران را ندارند و خود را ملزم می‌نمایند که همه دعوتها، تقاضاها و … را بپذیرند. در چنین حالتی، تقدم‌های خود فرد کنار گذاشته می‌شود و اضطراب و استرس ناشی از عدم رسیدگی به آنها فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و روند برنامه ریزی را مختل می‌سازد. چنین افرادی با شلوغ نمودن ذهن خود دچار خستگی و بی‌برنامگی می‌شوند. به منظور پیشگیری از چنین مو قعیتی:
* اولویت‌های خود را برای انجام کارها بطور روزانه، هفتگی و ماهانه مشخص نمایید.
* هرگز به دیگران اجازه ندهید که شما را مجبور به انجام کارهای ناخواسته نمایند و وقت شما را از بین ببرند.
* این موضوع را باور نمایید که راضی نگه داشتن تمامی انسانهای دور و بر شما نهایتاً رضایت خود شما را بکار ببرند.
تداخل اولویتها
دسته‌ای از افراد فهرست بلند بالایی از کارهای روزانه خود را به ذهن می‌سپارند، ولی در طی روز به دلیل عدم تعیین مناسب اولویتها دچار سردرگمی و بی‌نظمی شوند و گاه آنچنان درگیر کارهای غیر ضروری می‌گردند که اولویت اصلی خود را فراموش می‌کنند و دائماً دچار استرس می‌گردند. و برای پیشگیری از چنین وضعیتی:
* فهرستی از همه کارهایی که نیاز دارید، دوست دارید و باید طی روز انجام دهید تهیه کنید. و مطمئن شوید همه موارد در ارتباط با خودتان، خانواده، دوستان، مدرسه، محل کار، دانشگاه و … یادداشت کرده‌اید.
* پس از تعیین اولویتها و تقسیم آنها، باید فکر اجرای آنها باشید. بخاطر داشته باشید انجام دادن و به اتمام رسانیدن همه موارد در فهرست کارها مهم نیست، بلکه هدف تکمیل و انجام کارهایی که بیشترین اهمیت را دارند، میباشد.
شاید با خود بگوید به اتمام رسانیدن چند کار بهتر از دو یا یک است، اما بخاطر بسپارید شما کارهای خود را بررسی کرده و بر مبنای اولویتها تصمیم گرفته‌اید.
تعلل، پشت گوش انداختن
هر انسانی در مواقعی برای انجام وظایف و یا کارهای خاص تعلل می‌نماید. مسئله مهم این است که فرد بداند در چه مواردی و در چه مواقعی و چرا این کار را انجام می‌دهد و در ازای انجام کار مذکور به چه فعالیتی مشغول می‌شود. پس در چنین شرایطی:
علت تعلل
توجه داشته باشید که اگر به هدف خود ایمان داشته باشیم، فرصت‌ها در برابر ما رژه خواهند رفت. اگر باورمان این باشد که کارها درست از آب در نمی‌آید، موانع یکی یکی در برابر ما قد علم خواهند کرد.
* بسیاری از چیزها براحتی به تعویق انداخته می‌شوند. به این دلیل که، بطور ذاتی از اهمیت و ارزش کمی برخوردارند.
* بعضی دیگر به وقت دیگری موکول می‌شوند، به این علت که شما نمی‌دانید و مطمئن نیستید که چگونه باید آنها را انجام دهید.
* بعضی دگیر از کارها به تأخیر انداخته می‌شوند، چون بسیار زیاد با اهمیت هستند و یا خیلی مشکل می‌باشند و شما نگران شروع آن هستید.
* بعضی دیگر از کارها به تأخیر می‌افتند چرا که انگیزه‌ای برای آنها وجود ندارد.
* بعضی از کارها به تعویق می‌افتند، چرا که شما فردی کمال گرا هستید و برای انجام هر چه بهتر کار، مدام انجام آنرا به عقب موکول می‌کنید و … .
پس از شناسایی علت، موارد و مواقع، اهمیت هر کار رامشخص کنید و در رفع آنها کوشا باشید.
ترس از عدم موفقیت
برخی از افراد دائماً با خودشان در حال کشمکش و گفتگو هستند و با انتقادهای درونی روحیه خود را تضعیف کرده و ترس از عدم موفقیت و شکست را در خود تشدید می‌کنند. چنین افرادی مدتی به خود می‌گویند: من موفق نمی‌شوم، من آخر راه هستم و … فکرهای نامعقولی که به صورت سرزنش در ذهن هر انسانی بوجود می‌آید، باعث افزایش بیش از حد تنش و فشار عصبی می‌شود، پس اگر در چنین موقیتی قرار دارید:
* توانایی‌ها و ضعفهای خود را شناسایی کنید.
* واقع بین باشید و ایده‌آلهای غیر واقعی و دست نیافتنی در ذهن خود ترسیم نکنید.
* با استفاده از کتب خاص و یا راهنمایی مشاوران، انگیزه خود را تقویت بخشید.
ناامیدی و افسردگی
بطور کلی همه انسانها در مقطعی از زمان دچار افسردگی و ناامیدی می‌شوند، علت این مسئله می‌تواند، تغییرات بیولوژیکی، شکست، سوگ، جدایی و … باشد. این احساسات قسمت طبیعی انسان تلقی می‌شود، ولی چنانچه طولانی شود و در روند معمول زندگی شخصی و اجتماعی و تحصیلی فرد خللی وارد سازد، نیاز به توجه و رسیدگی بیشتری دارد. پس اگر بواسطه چنین احساساتی در تنظیم برنامه‌های خود دچار مشکل هستید به نکات ذیل توجه فرماید:
* علل افسردگی خود را شناسایی کنید.
* صحبت‌های شخصی خود را برسی کنید، آنها را با جملات مثبت و واقع گرایانه جایگزین کنید.
* از دوستان خود کمک بگیرید.
* تغذیه مناسب داشته باشید.
* ورزش کنید.
* علایق و سرگرمیهای خود را بیدار کنید.
* نسبت به تواناییهای خود واقع بین باشید.
* از راهنمایی مشاورین خاصی در مراکز مشاوره استفاده نمایید.
