بر طبق آیات قرآن کریم یکی از اسماء خدا «المؤمن» یعنی امن بخش و اطمینان بخش است. اگر بنده ای به پیشگاه او برود ذکر او و یاد او به دلش امنیت و آرامش می دهد. به انسان هم ”مؤمن” گفته شده است و به خدا هم ”مؤمن”، ولی به انسان که می گوییم ”مؤمن” به یک معنا می گوییم، به خدا که می گوییم ”مؤمن” به معنی دیگر.
علمای ادب معانی ابواب ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید فیه را ذکر می کنند. گاهی لفظی را می برند به باب افعال مثلا أمن یأمن را می برند به باب افعال، می شود امن یؤمن، و مصدرش ایمان. یکی از معانی باب افعال که اغلب الفاظش به آن معناست این است که فعل لازم را متعدی می کند مثلا ذهب یعنی رفت، اذهب یعنی برد او را. معنی دیگرش این است که صار ذا…؛ یعنی صاحب فلان چیز شد. مثلا می گویند این زمین سبز شد و معنایش این است که صاحب سبزی شد. حال، به خدا وقتی که می گوییم ”مومن” آن معنی اول را دارد؛ یعنی بخشنده امنیت. خدا مؤمن است، آن است که به بندگان خود امنیت می دهد یعنی اگر بنده ای به او ایمان بیاورد، اگر بنده ای ذاکر او باشد، اگر بنده ای با او پیوند برقرار کند، یک امان و یک اطمینان قلبی پیدا می کند که دیگر هیچ قدرتی نمی تواند او را متزلزل کند ولی به بنده وقتی می گوییم ”مؤمن” یعنی “صار ذا أمن”؛ یعنی مطمئن گشت. پس ما مؤمنیم، او هم مؤمن است، ما مؤمنیم یعنی به وسیله او امنیت را کسب می کنیم، او مؤمن است یعنی او بخشنده امنیت به ماست.
