من میوه ی درخت سقز (بنه ) هستم !
در فارسی اسم من ((بن )) و ((بنه )) می باشد و عده ای هم به آن پسته ی وحشی می گویند. انواع و اقسام دارم . به میوه پیوندی من گلخک و به نوع ترش من بنشته گویند، و در شیراز ماست بندان آنرا با ماست مخلوط می کنند، تا خوش و بو و گوارا شود. در زبان ترکی به میوه ی من ((چاتلانغوش )) و ((چتلانغوچ )) است و سابقا در تهران زیاد مصرف داشت . اعراب به میوه درخت من حب الخضراء لقب داده اند. گل درخت من قرمز است . در رنگرزی از آن استفاده می شود. پسته را به تنه ی من پیوند می زنند تا محصولی درشت و خندان بدست آورند، و چنانچه مرا به درخت پسته پیوند کنند، میوه ی من درشت شده و گلخنک نامیده می شود.
درخت من دیر خزان می کند و از تنه ی آن بطور طبیعی ، یا با دادن شکاف صمغی خارج می شود که به آن در فارسی سقز و در عربی بطم گویند. در بلوچستان میوه درخت مرا کوبیده و با آن حلوا درست می کنند و معتقدند که بهترین مقوی اعصاب و شهوت است . در خوزستان و سایر استان های جنوبی ، دانه های میوه ی مرا در ظرفی پر از آب نگاهداری می کنند تا خشک نشود. درخت من در جنگلهای خشک فارس کرمان – بلوچستان – یزد – لرستان – کردستان و ارتفاعات الموت و کوه های پنجگانه و از دوستان کبد و طحال است . شهوت را زیاد می نمایم . زهکش کلیه و ریزکننده سنگها هستم ، اخلاط سینه و ریه را پاک می کنم ، خارج کننده ی اقسام کرم معده بوده و پیشاب را زیاد می نمایم . خون قاعده و بواسیر را که بسته شده باشد باز می کنم . باد شکن – ضد فلج و لغوه بوده ، سرفه و خفقان را تسکین می دهم . مسکن درد کمر – درد پشت و درد قولنج هستم . میوه ی مرا جهت درمان غش و استسقاء تجویز کرده اند. مخلوط با بادام و شکر جهت چاق شدن بدن و باز شدن ادرار و با سرکه جهت سر درد و تنقیه ی جگر و گزیدن افعی و رتیل نافع می باشم . اگر میوه ی مرا داخل نان کنند، از تخمیر آن در شکم جلوگیری می کنم و به هضم آن کمک می نمایم . زیاده روی در خوردن من باعث زخم شدن دهان و کم اشتهایی است .ضماد من درمان ورم ها و زخم های سخت است . مالیدن میوه کوبیده ی من بر پوست بدن باز کننده ی رنگ و نیکویی رخسار است و در صورتی که مدتی آن را بر محل ماه گرفتگی بمالند، به تدریج رنگ آن را زایل می نماید. میوه ی من دارای ویتامین های ((آ)) و اقسام ((ب )) و ((د)) می باشد و به همین جهت مقوی اعصاب بوده و ترک لب را معالجه و از شبکوری جلوگیری می کند. نرمی استخوان را درمان می نماید. اگر میوه ی مرا کمی سوزانده و آن را بر محل گری بمالند، باعث رویاندن مو می شوم . مخصوصا در مورد طاسی سر اثر بیشتری دارم و چنانچه برگ درخت مرا کوبیده و بر محل ریزش مو بمالند، باعث روییدن مو شده و مو را دراز نگاه می دارم . بخور. پوست درخت من جهت گریزاندن حشرات آزموده شده ….و در صنعت داروسازی با صمغ آن پمادی درست می کنند که مالیدن آن بر بدن از گزش پشه جلوگیری می نماید. جوشانده پوست درخت من با مصطکی جهت فلج – لغوه – کزاز – رعشه – ورم مفاصل و پاک کردن لکه های ضربه از پوست مفید است . کوبیده ی برگ من با آب خضاب خوبی است و با سر که و روغن جهت رویاندن ، نرم کردن و دراز نگاهداشتن مو مفید است .
به هم میهنان کلیمی توصیه کنید که در موقع پختن فطیر از میوه ی من استفاده کنید تا دفع ضرر آن شود.