هرآنچه درموردحسد(۳)

تاثیرهای اجتماعی حسد:
به روشنی می توان گفت که یکی ازعوامل آشکاراختلاف ودشمنی میان فرقه های مختلف مسلمانان درطول تاریخ اسلام حسدبوده است که آگاهانه یاناآگاهانه تاثیرمنفی خودرابرروابط میان گروهای مسلمانان داشته است.گاهی انسان به بهانه هایی ازدیگران عیب جویی می کندعیب های کوچک آنان رابزرگ جلوه می دهد.عینی که ندارند.برایشان می تراشد ویا حتی نقاط امتیاز وکمال آنان راعیب ونقاط مثبتشان راضعف آنان وانمودمی کند.گاهی خودانسان متوجه نیست که چرا تا این حددرمورددیگران حساسیت داردیاگمان می کندکه انجام این گونه کارها انگیزه درستی دارد.مثلاعمل اوبه منظور انجام وظیفه شرعی است.امااگرکسی به تجزیه وتحلیل درونی خودبپردازد متوجه این حقیقت خواهدشدکه شک وحسادت به دیگران اوراواداربه این گونه کارهایسنجیده ونکوهیده کرده است ولی نفس باحیله های وتزویرهای عجیب وپیچیده ای که دارد حسادت ها وکارهای رشک آلودخودرابرچنین پوشش هایی مخفی می کندوباچنین رنگ ولعاب هایی نمایش می دهد.بنابراین حسدیک اساس فعال ونقش چشمگیری درحرکت ها کارها وتصمیم های انسان دارد.ریشه بسیاری ازاختلافات ودرگیری ها ومشکلات اجتماعی است.
علاج حسد:
حسدازبیماری های مهلک النفس است.بیماری های نفسانی جزباعلم وعمل علاج پذیرنیست .اماعلمی که برای بیماری حسدسودمنداست این است که بدانی که حسدبرای دین ودنیا زیان آوراست ولی به محسودزیانی نمی رساندبلکه به سبب آن سوددنیوی واخروی می برد.وامااینکه حسدبه دین ضررمی رساند وانسان رابه عذاب وعقاب جاویدمی کشاندازآیات واخبارواردشده است همچنین حسودازقضای الهی ناخشنود وخشمگین است. وازنعمت های الهی که برای بندگان خودتقسیم کرده است کراهت داردوعدالتی که درمملکت خویش اجراکرده منکراست واین ناخشنودی وانکارکه موجب ضدیت وعنادباخالق بندگان است نزدیک است که اصل توحیدوایمان راازمین ببردچه رسدبه به ضرر رساندن آن ها.به علاوه حسدموجب بخشش وخیانت وعداوت بامومن وترکخیرخواهی ودوستی وبزرگداشت.اینکه حسدباعث زیان دنیوی می شودبه جهت این است که همواره دررنج عالم وعذاب وپیوسته درغم واندوه است.پس هرنعمتی که خدا به آنان می دهد انسان را درنعمت واندوه وعذاب می گذاردوهربلائی که دفع شودگوییبرانسان فرودآیدو بدین گونه دائما غمگین ومحزون وپریشان خاطرمی شود.امااینکه حسودضرردینی ودنیوی به محسودنمی رساندروشن واشکاراست زیرانعمت باحسدکسی زوال نمی پذیرد.نعمت های خداتازمانی که متضررشده استمرارودوام داردوهیچ تدبیروحیله ای در دفع آن کارگروسودمندنیست.قران می فرمایدسوره(رعد،۹):«اگربه حسدحسودآن نعمت ازکسی زایل شودنعمتی برهیچ کس باقی نمی ماند.زیراهیچ کس نیست که ازحسدحسوددان درامان باشد».
عمل نافع برای معالجه حسداین استکه براثرخیرخواهی که ضدحسداست مواظبت نمایدبه این که تصمیم بگیرد وخودرا مکلف سازدکه درگفتار وکرداربرخلاف مقتضای حسدرفتارکند.پس اگرحسداورابر تکبربرانگیزدخودرا به تواضع واداردواگر اورا برغیبت وبدگویی ترغیب کندزبان به مدح وستایش بگشاید.اگراورابرخودداری ازاحسان به وی وامی اردخودبه بذل ونیکی ملزم سازد.چون به این روش ولوبامکلف مداومت نمایدبه ماده حسدبه تدرییج ازاوکنده وقطع می شود به علاوه اگر محسوداوراچنین یافت دلش با وی صاف وپاک می شودواورادوست می دارد.
درمان علمی:
یقین به توحیدافعالی پروردگارجهان یعنی بداندکه تهیدستی وثروتمند،تندرستی وبیماری برسدبه مرگ وزندگی همه ازخداست وتدبیرومصلحتدیداواست.وکسی که این مرتبه ازیقین برسدبه آنچه خدابه اوداده قانع وخشنودوسپاسگذاراست.دیگرحرص نداردچون دانسته همه چیزوابسته به خداستبه کسی طمعی نداردتادچارحسادت شودوچون زیادی روزی را از خدامی داندنسبت به شریک ورقیب وهمکاراعتنایی نداردتابه حسادت آن هاگرفتارگردد.چون هرچه داردوازخدامی داندپس ازانفاق نعمت زیاد می شود.وخلاصه بسیاری ازانواع حسادت که گفته شدپس ازتابش نوریقین به دل ریشه کن خواهدشد.واگرریشه گناهان حسدی دقت شودکه ریشه اش گناهان قلبی استکه منشاآن یا نبودن یا کم بودن ایمان است.بنابراین درمان آن ها تقویت اعمال است.
نتیجه گیری:
حسدسخت ترین ودشوارترین بیماری های روانی وبدترین رزایل اخلاقی وصاحب خودرابه عقوبت دنیا وعذاب آخرت گرفتارمی سازدزیرادردنیا لحظه ای ازحزن والم خالی نیست وبه هرنعمتی که دردست دیگران می بیندرنج می برد ونعمت های خدای نامتناهی است وهرگز از بندگان بریده ومنقطع نمی شودپس حسودپیوسته دراندوه ورنج است واصلابه محسودضررنمی رساندبلکه موجبازدیاد حسادت وبالا رفتن درجات اومی شود.ازاین روکه حسودبراوعیب می گیردوآنچه درشرع جایز نیست درباره او می گوید.بنابراین حسدوی برای محسودجز خیر ونفع اثری نداردوباوجوداین درمقام عنادوضریت باآفریدگاروبندگان است.زیرااوست که نعمت ها وخیرات رابربندگان اراده فرموده است.
نویسنده:زهرایوسفی مصری