اسم من ((سورنجان )) است !

دشمن سرسختی برای نقرس هستم .
بوییدن گل من بینی را باز می کند و سر درد را تخفیف می دهد.
اگر از درد رماتیسم رنج می برید، فورا به سراغ من بیاید…
در کتابهای داروسازی قدیم و سنتی ایران ، به ما سورنجان لقب داده اند ما چند نوع پیاز از چند گیاه مختلف هستیم که مهمترین انواع ما که در ایران می روید گل حسرت و شنبلید است . به نوع فرنگی ما کلشیک می گویند که گویا در ایران نمی روید.شنبلید
مرا با شنبلیله که یک نوع سبزی خورشتی است اشتباه نکنید. من همان شنبلیدی هستم که شعرای با ذوق ایرانی در وصف آن داد سخن داده اند. به من سورنجان مصری – اصابع مصری – شقلیل – فرج الارض – و قلب الارض هم گفته اند. در بلوچستان به من سورنجان کرمانی می گویند.گل حسرت
در شیراز، مازندران و اطراف تهران به من گل حسرت می گویند. این نامگذاری یک افسانه ی شاعرانه دارد که می گویند چون گل من تلخ است ، پرندگان و پروانه ها به آن نزدیک نمی شوند و من در بهار از حسرت دیدار این موجودات زیبا بزودی پژمرده شده و از بین می روم و در فصل پائیز دوباره به امید دیدار و وصل پرندگان سبز شده ، و چون این بار هم آنها به سراغ من نمی آیند، از غصه دق کرده می میرم . به من گل حضرتی – خمل و پیاز سگ هم می گویند.کلشیک
به نوع فرنگی ما که در ایران دیده نشده است ((کلشیک )) می گویند، لذا به ماده ی عامله ما در علم پزشکی و داروسازی ((کلشیسین )) خطاب می کنند.
پیاز ما به اندازه شاه بلوط است و از نظر شکل ظاهری هم به آن شباهت دارد و اگر فشرده شود، از آن شیرابه ای تلخ بیرون می آید، ولی چون پیاز خشک شود، این شیرابه نیز غلیظ و خشک می شود. بوی آن بسیار قوی است ، ولی پس از خشک شدن بی بو می شود. طعم تلخ آن نیز پس از خشک شدن ملایم می گردد. در طب جدید به موجب قرار داد بین المللی بروکسل مصرف پیاز ما به علت ناپایدار بودن مقدار ماده ی عامله که کلشیسین نام دارد از کتب داروسازی حذف شده و چون هدف ((زبان خوراکیها)) احیای درمان سنتی ایران است ، و عقیده دارد که معالجه ی این امراض صعب العلاج با روش سنتی قاطع تر است در این جا لازم می دانیم که مختصری راجع به این امراض و روش معالجه آن ها صحبت نماییم تا بار دیگر همگان متوجه مزایای درمان سنتی ایران بشوند.رماتیسم
در مقالات گذشته روش درمان سنتی ایران را در معالجه بیماریهای برص – غانقاریا و چندین بیماری صعب العلاج را بیان داشتیم ، اکنون با توجه به این که بیماری سیاتیک – نقرس و روماتیسم در ایران فراوان است و کمتر خانواده ای یافت می شود که یکی از افراد آن به این امراض مبتلا نباشد، لازم می دانیم در اینجا مختصری به این امراض اشاره کنیم .
در طب سنتی ایران رماتیسم را باد مفصل و ورم آنرا مفاصل می گفتند. در طب جدید عده ای عامل آنرا یک نوع ویروس و یا یکی از میکربهای عفونی می دانند. در طب جدید ثابت شده است که میکربها به هنگام رشد و نمو از خود زهرابه ای ترشح می نمایند که بیشتر متوجه بندها شده ، ورم مفاصل را ایجاد می نمایند و در حقیقت رماتسیم عارضه ی وجود یک کانون چرکی است که در گذشته به باد تعبیر می شد. روش طب جدید حمله به کانون چرکی و کشتن میکربها با داروهای ضد میکرب و تجویز داروهای کورتونی است . در این طریقه معالجه اگر مرض مزمن نشده باشد، به تدریج برطرف می شود. ولی عملا مشاهده می کنیم که این راه معالجه در بسیاری از بیماران نتیجه موثری ندارد. زیرا اکثر میکربها در برابر داروهای میکرب کش مقاومت کرده و به آسانی از بین نمی روند، ثانیا زهرابه ی میکربها مدت مدیدی در بدن باقی مانده و به آسانی درد ورم آن از بین نمی رود. ثالثا داروهای میکرب کش بدن را ضعیف کرده و آنرا برای رشد میکربهای دیگری مستعد می سازد.
در درمان سنتی ایران هدف کشتن میکرب همراه با خنثی کرده زهرابه های میکربی و تقویت بیمار است . روش آنها تصفیه ی خون و معده و جبران کمبود عوامل غذایی بود و در نتیجه هم میکرب را می کشتند و هم زهرابه ها را خنثی می کردند و هم کمبود و گرسنگی های مخفی را که باعث رشد میکرب می شد جبران می نمودید و در نتیجه رماتیسم به سرعت در ظرف چند روز از بین می رفت و دیگر راه برگشت نداشت . در درمان سنتی ایران رماتیسم را که توام با نقرس بود با آب ترب و آب شلغم معالجه می کردند و ده ها روش دیگر هم وجود داشت که ما در این جا تنها به درمان با سورنجان اکتفا می نماییم و روش های دیگر را در خلال صفحات زبان خوراکیها گوشزد خواهیم نمود.
در درمان سنتی ایران درد مفاصل حاد – عرق النساء ((سیاتیک )) صعب العلاج را با نسخه هایی که همراه با سورنجان بود معالجه می کردند. و نیز می توان آن را به تنهایی متعاقب روغن بادام و شیره های خنک مثل تخم شبت – تخم گرمک و تخم خربوزه و امثال آنها بدهند، یا مسهلی از سنای مکی – پوست هلیله زرد و نظایر آن ها تجویز نمایند تا شکم روزی سه چهار بار کار کرده ، زهرابه های میکربی از بدن خارج شده ، و درد آن آرام و ورم مفاصل تحلیل رود.خواص دیگر سورنجان
در طب جدید کلشیسین که ماده ی عامله سورنجان است ، بهترین داروی ضد نقرس شناخته شده و داروهای اختصاصی که برای معالجه این مرض وجود دارد تماما از ترکیبات گل – پیاز و بذر ما می باشد. در طب جدید و قدیم هر دو ما را مضر معده می دانند و به همین جهت است که ترکیبات ما را با احتیاط مصرف می کنند. تجویز فرآورده های ما از مقدار کم شروع شده و کم کم زیاد می شود تا درد و عوارض نقرس از بین برود و چون معمولا خاتمه درد با عوارض معدی هم زمان شروع می شود، به مجرد تسکین درد استعمال ما را قطع می نمایند.
در طب سنتی ایران برای معالجه سیاتیک ما را همراه با صبر زرد تجویز می کردند. مصرف ما با زنجبیل و فلفل شهوت را زیاد می کند. ضماد ما با زعفران و تخم مرغ برای تسکین درد استخوان و فرو بردن ورمها مفید است . شیاف سورنجان با پیه جهت افتاده دانه های بواسیر نافع است . بوییدن گل ما بینی را باز می کند و سردرد را آرام می نماید.
مقدار خوراک ما حداکثر ۵/۲ گرم است و بیش از این مقدار سمی است . در داروسازی تنتور ما که به تنتور کلشیک معروف است و از حل کردن و خیساندن دانه های ما در الکل به نسبت ده درصد بدست می آید، از این تنتور روزی ۳۰ تا ۴۰ قطره می دهند و بعد به پنجاه قطره در روز می رسانند و پس از تسکین درد آنرا قطع می کنند.