خیالبافی یکی از مکانیسم های دفاعی انسان است که در آن فرد جهت مقابله با ناکامی ها به صورت خیال و تصور به امیال و آرزوهای خود واقعیت می بخشد.
بزرگترین مشکل زندگی من خیالبافی کردن بیش از حد است. بطوریکه همیشه و در حین انجام هر کاری مشغول خیال پردازی هستم و این مشکل زمانی حادتر می شود که قبل از انجام کاری آنقدر خیال پردازی می کنم و موفقیت خودم را در آن متصور می شوم که دیگر روی آن تمرکزم را از دست داده و دلسرد می شوم و متاسفانه کاری را که شروع کرده بودم ناتمام می گذارم. لطفا راهنمایی کنید که چگونه بر این مشکلم غلبه پیدا کنم؟
خیالبافی یکی از مکانیسم های دفاعی انسان است که در آن فرد جهت مقابله با ناکامی ها به صورت خیال و تصور به امیال و آرزوهای خود واقعیت می بخشد و گاهی هم امیال شکست خورده خود را به تخیلات فریبنده و لذت بخش تبدیل می کند تا آنچه را که در عالم واقع بدان نرسیده است در عالم خیال برای خود تصور کند. اولین و مهمترین اثر مخرب تخیل، این است که ممکن است مانع درک واقعیات شده و باعث گردد فرد نتواند به طور مطلوب با محیط خود ارتباط برقرار کند؛ زیرا بهداشت روانی فرد در نگرش های مربوط به خود، دیگران و زندگی براساس اصل درک واقعیت امکان پذیر است تا فرد با محیط و نگرش های مربوط به خود و دیگران سازگار گردد.
در هر حال آنچه مسلم است باید برای رفع این مشکلات اقدامات درمانی جدی داشته باشید و مراجعه حضوری برایتان ضرورت دارد..
– همواره بدانید انسان موجودی با اراده و مختار است و همانطور که نمی گذارد هر کسی به حریم شخصی و خانوادگیش نفوذ کند، باید با اراده خودش از نفوذ افکار و اندیشه های مزاحم و خیالی در ذهنش نیز جلوگیری نماید و کنترل افکار و اندیشه های خود را در دست خود داشته باشد.
– یکی از روشهای دیگر این است که کشی به مچ خود ببندید و با شروع خیالپردازی آن کش را کشیده و رها کنید طوری که اندک سوزشی بدستتان وارد شود آنگاه شروع به شمارش معکوس نمایید.
– تکنیک موثر دیگر اینست که وقتی استارت خیال پردازی در ذهنتان زده شد بلافاصله کش را گرفته و رها کنید و به فکری که قبل از این فکر خیال پردازانه به ذهنتان آمد و باعث شد که شما دست به کار این فکر شوید را بیابید و بعد از یافتن آن به فکری که قبل از آن به ذهنتان آمد و باعث شد که این فکر به ذهنتان بیاید فکر کنید و همینطور به فکرهای قبلی بپردازید با اینکار کم کم کنترل فکر خود را بدست خواهید آورد البته اینها تکنیک هایی هستند که باید زیر نظر روان درمانگر و در طی چندین جلسه انجام شوند.
یکی از بهترین راههای غلبه بر خیالبافی های افراطی، تنها نبودن و جابجایی مکانی است، یعنی به محض شروع افکار خیالی، مکان خود را تغییر دهید.
– استفاده از تکنیک حواست را جمع کن: این شیوه ممکن است ظاهراً ساده به نظر بیاید، ولی در عین حال بسیار مؤثر است. هنگامی که حواستان پرت می شود و ذهنتان سرگردان است، مرتب به خودتان هشدار دهید که حواست را جمع کن. این روش کم کم سبب می شود که توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب شود.
– یکی از بهترین راههای غلبه بر خیالبافی های افراطی، تنها نبودن و جابجایی مکانی است، یعنی به محض شروع افکار خیالی، مکان خود را تغییر دهید. سعی نمایید خیلی تنها نباشید، خصوصا در مواقع هجوم افکار خیالی، زیرا تنهایی بهترین محرک برای ایجاد افکار خیالی می باشد. قبل از شروع این خیالات خودتان زمینه بروز آن را از بین ببرید.
– فرصتی برای افکار و خیالات مزاحم: در طول روز ، زمان ویژه ای را به فکر کردن درباره مسائل و خیالاتی که به ذهن شما خطور می کنند و تمرکزتان را به هم می زنند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت ۳۰/ ۴ تا ۵ بعد از ظهر زمانی است که شما می توانید به این خیال پردازی بپردازید. هنگامی که این افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد آورید که زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته اید و اجازه دهید که از ذهن شما خارج شوند. کسانی که از این روش استفاده کرده اند، توانسته اند ۳۵ درصد از افکار مزاحم را در طول ۴ هفته در خود کاهش دهند. این تغییر بزرگی است.
– موقعیت هایی که این گونه افکار و خیالبافی ها بیشتر به سراغ شما می آید را شناسایی و از رفتن به این مکان ها خودداری کنید.
– از خیالپردازی خود به درستی و آگاهانه استفاده نمایید؛ زیرا در این صورت است که متوجه این موضوع می شوید که از زندگی خود چه می خواهید. از خیال می توان به عنوان یک ابزار تعیین کننده هدف برای خود استفاده کرد.
– ورزش را جزء ضرورى ترین فعالیتهاى خود قرار داده هر روز حداقل نیم الى یک ساعت ورزش کنید. (هر ورزشى که مورد علاقه شماست)
– روابط اجتماعى خود را افزایش دهید مثلاً شرکت در مجالس عمومى مثل مجالس جشن یا مجالس مذهبى.
– سعى کنید هیچگاه بیکار نباشید و با برنامه ریزى براى اوقات شبانه روزى خود همه اوقات خود را به نحوه صحیح و منطقى پر کنید زیرا یکى از دلایل اینکه این خیالپردازی به ذهن خطور مى کنند بیکارى است.
منبع:
پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره روانشناسی مرکز مشاوره تبیان
