خواب و رؤیا ـ تعبیر

پرسش. آیا برخی رؤیاها می‏تواند هشداری در مورد آینده باشد؟ آیا خواب دیدن می‏تواند در تأمین آینده کسی مفید باشد؟ علم تعبیر خواب چگونه علمی است؟

پاسخ: وجود رؤیا و پیشگویی آن و تعبیر رؤیاهای صادقانه مورد تأیید قرآن است به ویژه این امور در داستان حضرت یوسف و داستان حضرت ابراهیم یادآوری شده است. با توجه به اینکه رؤیا به سه قسم رحمانی و از سوی خدا، شیطانی و سبب اندوه، و واگویه کردن آنچه در روز اتفاق افتاده است، تقسیم می‏شود، تنها رؤیاهای صادقانه و رحمانی است که تعبیر دارد به خلاف رؤیاهای شیطانی که شیطان جهت اذیت بنده خدا به او تلقین می‏کند و نیز خواب‏های پریشان که تعبیر ندارند. بیشتر تعبیرها به رؤیاهایی مرتبط است که در آینده رخ می‏دهد. البته گاه خواب‏های مربوط به آینده روشن و صریح و بدون کم و کاست واقع خواهد شد و مشکلی ندارد. امّا خواب‏ هایی که بر اثر عوامل ذهنی و خارجی تغییر شکل یافته است، نیاز به تعبیر دارد. مثلاً شخصی خواب می‏بیند که شیر می‏خورد. معبر تشخیص می‏دهد که مرادش علم است.

تعبیر خواب خود نوعی دانش است با این تفاوت که اصل علم تعبیر خواب، افاضه‏ای است نه اکتسابی؛ گرچه یادگیری آن در نزد استاد و با استفاده از کتب معتبره امکان‏پذیر است امّا روش نوآموزی و حفظ و تمرین تعبیر خواب تنها برای انسان‏هایی که آمادگی درونی و تقوا دارند، ممکن است. علم تعبیر خواب که خداوند به پیامبران مانند حضرت یوسف علیه‏ السلام افاضه کرد به سبب پاکی و تقوا و تزکیه نفس آنها بوده است؛ چنان که به افرادی که از این پاکی بهره برده‏اند از غیر پیامبران مانند ابن سیرین نیز اعطا شده است.
کتب تعبیر خواب یوسف پیامبر، دانیال پیامبر، امام صادق علیه‏ السلام و ابن سیرین شهرت دارد و در راهنمایی برای تعبیر خواب‏های مشابه مفید است.