اختلال خوابگردی از سنین کودکی آغاز می شود و معمولاً ارثی است و بیشتر در کودکان و نوجوانان هیستریک مشاهده می شود و در صورتی که درمان نشود تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا خواهد کرد.
اختلال خوابگردی از شایع‌ترین و نگران‌کننده‌ترین اختلالات خواب است که در طول خواب عمیق اتفاق می‌افتد و مجموعه‌ای از حرکات غیرارادی و هماهنگ مثل ایستادن، حرکت کردن یا بر خواستن از جا است که معمولاً شخص بعد از بیدار شدن از خواب چیزی از آن به یاد نمی‌آورد.
این اختلال از سنین کودکی آغاز می‌شود و معمولاً ارثی است و حدود ۸۰ درصد بزرگسالانی که در خواب راه می‌روند حداقل یکی از اعضای خانواده‌شان هم در خواب راه می‌رفته است. همچنین این اختلال بیشتر در کودکان و نوجوان هیستریک مشاهده می‌شود و درصورتی‌که درمان نشود تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا خواهد کرد.
نشانه‌های فرد مبتلابه خوابگردی
– در طول خواب صحبت می‌کند.
– بیدار شدنش از خواب سخت است.
– گیج به نظر می‌رسد.
– دست و پا چلفتی به نظر می‌رسد.
– روی تخت می‌نشیند و حرکات مکرری را انجام می‌دهد، مثلاً چشم‌هایش را می‌مالد و یا با لباس‌هایش بازی می‌کند.
– چشمانش باز است و به یک نقطه خیره شده است.
عوامل مؤثر در اختلال خوابگردی
– کم‌خوابی
– وحشت‌های شبانه
– مصرف نوشیدنی‌های الکلی
– مشکلات مجاری تنفسی مانند آپنه خواب یا ایست موقت تنفسی در حین خواب
– اختلالات عصبی مثل استرس، نگرانی یا افسردگی
– آسیب روحی روانی که ریشه در کودکی داشته باشد
– سردردهای میگرنی
– سایر اختلالات خواب مثل حمله‌ی خواب یا سندرم پای بی‌قرار
– بیماری‌های خاصی مثل پرکاری تیروئید، جراحت سر، تخریب حاد موکوسِ مری و سکته
– مسافرت
اضطراب و استرس روزانه تأثیر فراوانی در میزان کیفیت خواب دارد. پریدن از خواب، راه رفتن و یا اعمالی از این قبیل به دلیل تنشی است این افراد تجربه می کنند.
لذا در گام اول باید این تنش را به حداقل رساند. اگر از تاریکی می‌ترسید سعی کنید نور خفیفی را در اتاق خود ایجاد کنید و ترس از تاریکی را با روش حساسیت‌زدایی، به‌مرور از بین ببرید.
روش حساسیت‌زدایی یک روش تدریجی است که شما تمرین‌هایی را با میزان نورهای مختلف انجام می‌دهید. به‌این‌ترتیب که سعی می‌کنید در سه شب اول در حداکثر نوری که با اضطراب اندکی همراه باشد برای چند دقیقه بمانید. فرض کنید شما قادرید در نور سی‌درصدی بمانید اما ترس خفیفی هم دارید. در این تمرین برای مدت ۵ دقیقه در آن باقی بمانید. در سه شب بعد این زمان را به مرور افزایش دهید تا ترس از بین برود و عادی‌سازی شود. دقت کنید افکار شما خیلی اهمیت دارد. اگر مدام به ترستان فکر کنید و خیالاتی را درست کنید و … مسلماً تمرین بی‌فایده است.خود را ریلکس کنید. افکار مثبت داشته باشید، خود را مشغول کنید و … تمرین را در هر مرحله آن‌قدر ادامه دهید تا ترس از بین برود و سپس مقدار نور را کمتر کنید و سه شب اول را به تمرین بپردازید. باز پس از این سه شب میزان ماندگاری را افزایش دهید. این تمرین‌ها باید با استفاده از چراغ‌هایی باشد که امکان کم و زیاد شدن نور دارند و به مرور تا کم‌ترین میزان نور که قابل‌تحمل است به پیش رود.
گذشته از این تمرین‌ها، باید برای افزایش کیفیت خواب، استرس‌ها را از بین ببرید. در طول روز از مسائل حاشیه‌ای دوری‌کنید. افکار خود را راحت و رها نگه‌دارید. در افکار منفی غرق نشوید. بی‌دلیل به مسائل غیرضروری نپردازید و …
در هنگام خواب افکار خود را مدیریت کنید، از فکر کردن بپرهیزید، تمرین ریلکسیشن داشته باشید و شمارش معکوس کنید تا به خواب بروید.
پیش از خواب
– از تماشای فیلم‌های مهیج و یا گفت‌وگوهای مهیج دوری‌کنید
– شام سنگین و چرب نخورید
– مواد کافئین دار را به حداقل برسانید
– یک لیوان شیر گرم با عسل میل کنید.
– دوش آب ولرم بگیرید
– وسایل و اجسام تیز و برنده را از اطراف خود دور کنید تا در صورت قدم زدن خطری شما را تهدید نکند
– ایمن‌سازی کنید؛ مثلاٌ درب منزل را قفل کنید و …
– به میزان کافی استراحت و خواب در طول روز داشته باشید
– مثانه پر می‌تواند با خوابگردی ارتباط داشته باشد
– اگر خوابگردی و دیگر اتفاقات با وجود این تمرین‌ها زیاد تکرار می‌شود با پزشک مشورت کنید تا دارودرمانی را برایتان آغاز کند
