۲۵.نفقه

بسم‌الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد قرائتی

عنوان: نفقه

مرد باید زندگی خانمش را اداره کند.

حالا چقدر باشد؟

از امام پرسیدند میزان نفقه چقدر باشد؟ فرمودند: ما بین المکروهین… کرِه الاسراف و کَرِه الاقتار  بین  این دو چیز ۱- اسراف یعنی بریزوبپاش نباشد و   ۲- بخل نورزید و نگویند که این خسیس است، مقدار نفقه را این‌طور گفته‌اند.

دیگر تعیین نکردند چند کیلو، چند تومان و چند متر. طوری که نگویند ول‌خرجی می‌کند و از طرفی هم نگویند خسیس هست.

در کارهای غیر خانه هم همین‌طور وقتی می‌خواهید به فقیر پول بدهی نه آن‌قدر که زیادش بشود نه کم.

قرآن می‌گوید: در کمک به دیگران نه ریخت‌وپاش داشته باشید و نه کنس باشید.

به‌صورت کلی انصاف و اعتدال در همه کارها خوب است.

بعضی صفت‌ها بعضی جاها خوب و یا بعضی جاها بد است، مثلاً سخاوت یا ترس، سخاوت ممکن است یک جا خوب باشد و یک جا بد، به یک آدم نااهل آدم پول زیادی بدهد بد است و یا…

ترس بد است، اما یک جایی ممکن است خوب باشد، چون می‌ترسد، در خانه‌اش را می‌بندد که دزد نیاید یا در بعضی غذاها احتیاط می‌کند، چون می‌ترسد این غذا مسموم باشد و احتیاطاً نمی‌خورد.

بعضی فیلم‌ها خوب است، آدم ببیند بعضی فیلم‌ها بد.

چیزی که هیچ‌وقت بد ندارد عدالت است.

عدالت با دوست، با دشمن، با بچه، با همسر، با خودی، با بیگانه، هیچ کجا نمی‌توانیم بگوییم عدالت بد است.

این میانه‌روی است.

مقدار نفقه چقدر باید باشد؟

به مقداری که خانم تقاضا می‌کند باشد؟ خیر، چون ممکن است توقع خانم بالا باشد.

توان مرد، ملاک است که چقدر می‌تواند فقه بدهد.

قرآن می‌گوید: عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ آن که دارد، بیشتر بدهد و آن که ندارد کمتر.

این نفقه باید نه طبق آرزوها و خواسته‌های زن نباشد و آن‌قدر که توان دارد کم نگذارد.

قرآن می‌گوید:

– هر چه توان دارید.

– هرچقدر پول دارید.

روایت: اگر خدا داد، شما هم زندگی‌ات را توسعه بده و اگر خدا نداد، خانم هم یک کمی مراعات کند.

 روایت داریم که إنَّ المؤمنَ یَأخُذُ بِأدَبِ اللّه ِ، إذا أوسَعَ اللّه ُ علَیهِ اتَّسَعَ و إذا أمسَکَ عنهُ أمسَکَ مومن خودش را طبق خواسته خداوند ادب می‌کند ، اگر خدا توسعه داد او هم به زندگی خود توسعه می‌دهد، اگر خدا رزقش را تنگ گرفت، او هم به همان اندازه خرج کند.

مثل خمس که اگر درآمدت زیاد بود یک‌پنجمش را بده و اگر کم بود المفلس فی امان‌الله.

در جایی امیرالمؤمنین می‌فرماید خیلی هم به فکر خانواده نباش! یعنی نفقه زن و بچه را بدهید و کم هم نزارید،  خدا داد شما هم توسعه بدهید اما تمام هم‌وغم شما زن و بچه نباشد! چون بچه شما یا از اولیای خداست، یا دشمنان خدا، اگر اولیای خداست خدا اولیایش را گرسنه نمی‌گذارد و اگر از دشمنان خدا هم باشد، به تو و به من چه که از جانمان بزنیم برای اینکه دشمنان خدا وضعشان خوب شود، بنابراین ضمن اینکه باید رسیدگی کرد و متعارف، معقول و عادلانه به همسر و خانواده رسید،  ولی نباید تمام هم‌وغم ما هم بچه و زن باشد که ۳۳ چشمه زندگی را برای زن و بچه‌ام جور کنم، از بانک‌ها بگیرم، از دیگران بگیرم، حلال، حرام، کم ، زیاد، غش ،کلک، اختلاس ، خودم را به آب‌وآتش بزنم که همه فرزندانم خانه داشته باشند و زندگی‌شان خوب باشد.

بچه‌ها اگر از اولیای خدا باشد خدا اولیایش را گرسنه نمی‌گذارد. این حرف امیرالمؤمنین است اگر دشمن خدا باشد نمی‌خواهد برای دشمن خدا جان بکنی – انصاف عدالت و …