۳۴.دوره اول تربیت فرزند را بر اساس روایت مشهور پیامبر اسلام شرح نمایید

بسم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد حائری شیرازی
عنوان: سه دوره تربیت فرزند را بر اساس روایت مشهور پیامبر اسلام شرح نمایید

سؤال: اول هفته گذشته اشاره کوتاه به هفت سال اول تربیت فرزند و روایت مشهور پیامبر گرامی اسلام که می‌فرماید الولد سید سبع سنین و عبد سبع سنین و وزیر سبع سنین به دلیل اهمیت این روایت در بحث‌های تربیتی، هر سه دوره تربیت فرزند را به طور کامل تشریح نموده و مقصود از آقا، عبد و وزیر بودن را بفرمایید.
آیت الله حائری: بسم الله الرحمن الرحیم
ببینید، بحث ما در دستگاه فطرت و طبیعت مسائل را حل می‌کنیم. کسانی که با صحبت‌ها، نوشته‌های من آشنا هستند می‌دانند این دستگاه است. در این دستگاه من هر چه را بردم، جواب داده است. طبیعت قدرت‌طلب است، برای خودش اصولی ندارد. معامله‌گر است، هر جا رعب و وحشت باشد، انسان زیر و رو می‌شود؛ یعنی فطرتش منزوی می‌شود، طبیعتش گستاخ می‌شود. چرا؟ چون محیط ترور، وحشت، خفقان، امنیتی، بدبینی، بدگمانی، محیط ناسالم است، محیط مریض است، طبیعت در این آب گل‌آلود خوب رشد می‌کند، یعنی با این وضعیت میکروبی کاملاً طبیعت سازگار است برایش اما فطرت سازگار نیست.
بچه در هفت سالگی و چهارده سالگی برای خودش یک مایع مقاومتی دارد، برای خودش می‌تواند یک محیط جدید درست کند اما از ابتدای تولد تا هفت سالگی چنین امکاناتی ندارد که برای خودش یک محیط استثنایی درست کند، کاری به آن بر نداشته باشد. نمی‌تواند، چون نمی‌تواند اگر در محیط احترام به حد اشباع نباشد، محبت، امنیت، شخصیت، نباشد، این به خاطر این که تازه‌کار است، مبتدی است، مغلوب شرایط می‌شود. این که مغلوب شد، یعنی طبیعتش در آن غالب می‌شود. وقتی طبیعت غالب می‌شود، بچه دروغگو می‌شود، بچه متملق می‌شود، بچه منافق می‌شود، بچه نان به نرخ روزخور می‌شود، بچه دورو می‌شود، بی‌ادب می‌شود.
من هانت علیه نفسه فلا تأمن شره کسی که برای خودش شخصیت قائل نیست، ایمن از خراب‌کاری او و شر او مباش. چرا؟ او چیزی ندارد که از دست بدهد. اعتباری ندارد برای خودش که این اعتماد از او گرفته بشود. آدم سبکی است. بچه اگر در این هفت سال، سیدوار به او برخورد شد، آقا شد، به او بها داده شد، به او محبت شد، به او احترام گذاشتیم، فطرتش پر می‌شود، رو پیدا می‌کند، ظهور پیدا می‌کند و طبیعتش را پس می‌زند.
وقتی فطرت در کسی غالب شد، دین ریشه‌اش در فطرت است. هفتاد جند عقل، هفتاد و پنج‌تا، همان جنود فطرت است. تمام خوبی‌ها به تدریج ظهور پیدا می‌کند. این در هفت سال اول. برای این که فطرت، حاکم بشود و طبیعت زیردست فطرت باشد.