۶.روشهای تربیتی غربی چه میزان صحیح است

بسم الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد حائری شیرازی

عنوان:  روشهای تربیتی غربی چه میزان صحیح است

سوال: روش‌های تربیتی که اساتید غرب تبیین می‌کنند و ترجمه آثار ایشان به وفور در کشور ما یافت می‌شود، بر اساس علوم تربیتی چه میزان صحیح می‌باشد؟

آیت الله حائری: ببینید، کلیسا و کنیسه، مسیحیت و یهودیت، در حال حل شدن در اسلام بودند. وقتی مدیریت در اسلام از ولایت اللهی گرفته شد، طاغوت‌هایی مثل معاویه و یزید و بعد از آنها، ادامه‌دهندگان راهشان، آمدند، مسیحیت و یهودیت مرده، مجدداً زنده شدند و مجدداً در جنگ‌های صلیبی خود را نشان دادند. امپراطوری با این کشیش‌ها با سلطنت بازی می‌کردند. مدیریت اروپا مثل خمیر بود در دست آنها.

دانشمندان این مطلب ساده را کشف کردند که کشتی چرا وقتی می‌آید، اول پرچمش دیده می‌شود، آخر بدنه‌اش یک ساعت، دو ساعت، یک روز بعد، بسته به سرعت کشتی، دیده می‌شود. چرا وقتی می‌رود اول قسمت‌های پایینش ناپدید می‌شود، بعد از مدت‌ها قسمت بالایش؟ یک مسأله ساده بود. جوابش روشن است، آب منحنی بود، این پشت آب قرار می‌گرفت؛ از این انحنای آب، کرویت زمین را کشف کردند. کلیسا مقاومت کرد، شکست خورد و از صحنه دخالت در مسائل اجتماعی عزل شد. وقتی دیگر تورات و انجیل نبود، جایگزینی برای تورات و انجیل در مدیریت جامعه لازم بود لذا علوم انسانی غرب را رفتند زحمت کشیدند به وجود آوردند.

حالا نه غرضی داشتند، نه ضدیتی با دین داشتند، هیچ چیز. ثروت، این پول، آوار روی سرشان خراب شده بود، مردم تکلیفشان را می‌خواستند در اقتصاد بدانند، در سیاست، در مدیریت، تربیت بدانند. این‌ها تجربه‌هایشان، تئوری‌هایشان، اندیشه‌هایشان را روی هم گذاشتند و محصولشان همین کتاب‌هایی است که الان در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود است.

چون دین از راه کلیسا و کنیسه وارد زندگی می‌شد، محلی از اعراب برای دین نبود. علوم انسانی منهای دین به وجود آمده بود. حالا شما می‌گویید این چقدر می‌تواند مفید باشد. انسان بدون خدا، این زندگی‌اش می‌شود جهنم؛ تعارف هم نداریم. من اعرض عن ذکری فان له معیشتاً ضنکا. غرب در جهنم زندگی می‌کند، نگاه به ظاهرش نکنید، نگاه به احتراماتی که به هم می‌کنند، نکنید. این‌ها یک لایه‌ای رویش است، لجن‌ها زیر است. غرب از دست این برنامه خسته شده است.

ببینید، زنی که شوهر دارد، وقتی با مرد اجنبی در حضور شوهرش برقصد و این رقص حرکات خاص خودش را دارد، اصطکاک‌هایی فراهم می‌کند، زیر این چه لجنی است؟ چرا غربی‌ها ازدواج نمی‌کنند؟ چرا به قول خودشان ازدواج سفید می‌کنند؟ یعنی در شناسنامه نامی از این که ده سال با او زندگی می‌کند، نیست. این جهنم است. کسانی از ما که گاهی این‌ها را می‌بینند، دهانشان آب می‌افتد مثل بنی‌اسرائیل‌اند که به موسی (علیه السلام) گفتند ما را وقتی از دریا نجات دادی، فرعونی‌ها را غرق کردی: وَجَاوَزْنَا بِبَنِی إِسْرَائِیلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلَیٰ قَوْمٍ یعْکفُونَ عَلَیٰ أَصْنَامٍ لَّهُمْ  بر قومی رسیدند که بر بت‌های خودشان اعتکاف می‌کردند. قَالُوا یا مُوسَی اجْعَل لَّنَا إِلَـٰهًا کمَا لَهُمْ آلِهَهٌ  این‌ها صدتا، ۳۶۰ تا بت دارند، ما قانع هستیم به یکی، برای ما هم یک خدایی درست کن.

دقیقاً کسانی که علوم انسانی غرب، دهانشان را آب می‌اندازد، عین همین بنی اسرائیل هستند که بت‌پرستی را دیدند، دلشان هوا کرده است. می‌دانید چرا؟ بت‌خانه بسیار نظیف، بت‌خانه بسیار معطر، در آن عود می‌سوزاندند، یک پایِ عرق کرده در بت‌خانه نمی‌آمد. نظیف، مرتب، بت‌ها گرد گرفته، این‌ها آمدند بت‌خانه را دیدند، نظم بت‌خانه را دیدند، حال اهل بت‌پرستان، حال داشتند، عشق داشتند به این بت‌ها. این‌ها بود که وقتی بنی‌اسرائیل دیدند، دهانشان آب افتاد.

شما آنچه می‌بینید همانی است که آنها از بت‌خانه برداشتند. قَالَ … إِنَّ هَـؤُلَاءِ مُتَبَّرٌ مَّا هُمْ فِیهِ وَبَاطِلٌ مَّا کانُوا یعْمَلُونَ این چیزی که این‌ها دارند متبّر است؛ یعنی آخر و عاقبت ندارد؛ این باطل است. چرا؟ الفبای رفتار صحیح بین دو انسان، این است خدا را بشناسند، به خدا مرتبط بشوند، عاشق یکدیگر بشوند؛ این جدی است.

شما می‌گویید من این را از کجای قرآن می‌گویم که اگر به خدا مرتبط شدند، عشقشان حقیقی است، ادعایی نیست؟ این آیه: الاخلاء یومئذ بعضهم لبعض عدو الا المتقون همه این‌هایی که خیال می‌کنید دوست جان جانی همدیگر هستند، زیرزیر دشمن هستند، به استثنای متقون. تنها راه سلامت، دوستی است، و تنها راه دوستی، تقوا است.