
حدود اختیارات والدین
مرحوم شهید قدّس سرّه در کتاب قواعدشان درباره ی حقوق والدین قاعده ای بیان نموده اند و آن این است که : در اسلام آنچه که نسبت به دیگران انجامش واجب یا حرام است نسبت به والدین نیز همان گونه است ولی چند حکم خاصِّ والدین است که در زیر
19 مقاله

مرحوم شهید قدّس سرّه در کتاب قواعدشان درباره ی حقوق والدین قاعده ای بیان نموده اند و آن این است که : در اسلام آنچه که نسبت به دیگران انجامش واجب یا حرام است نسبت به والدین نیز همان گونه است ولی چند حکم خاصِّ والدین است که در زیر

وظیفه سوم: اگر قابل هدایت نیستند و دنبال مزاحمت، جدا نمودن خط وعمل ۱ . یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا آباءَکُمْ وَ إِخْوانَکُمْ أَوْلِیاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْکُفْرَ عَلَى الْإِیمانِ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ مِنْکُمْ فَأُولئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ قُلْ إِنْ کانَ آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ وَ إِخْوانُکُمْ وَ أَزْواجُکُمْ وَ عَشِیرَتُکُمْ وَ أَمْوالٌ

وظیفه دوم : مدارا نمودن با آنان درباه مدارا مباحثی است که در زیر بیان مداریم: (۱) اهمیّت مدارا ۱ . قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم : أَعْقَلُ النَّاسِ أَشَدُّهُمْ مُدَارَاهً لِلنَّاسِ . بحارالأنوار ، ج ۷۲ ، ص ۵۳ پیامبر اکرم صلى الله علیه و

۱ . در مشهد مقدّس پیرمردی نابینا بود که اکثراً او را در مجالس و پای منبرها می دیدم روزی کنارش نشسته و علّتِ نابینائی اش را جویا شدم گفت: در سنِّ نُه سالگی به اتفاق برادران و مادرم روز جمعه ای به عنوان تفریح و شستن فرش ها و

۱ . یکی از علمایی که عمر بسیار با برکتی داشته مرحوم علّامه محمّد باقر مجلسی قدّس سرّه می باشد ، پدرِ بزرگوارِ ایشان می فرماید : در یکی از شب ها بعد از فراغت از مناجات شبانه ، حالتی برایم رخ داد که احساس کردم هرچه از خداوند بخواهم

والدینی که خود زمینه ساز عقوقند الف ) مذمّت از زمینه سازی عقوق برای فرزند قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم : یَا عَلِیُّ لَعَنَ اللَّهُ وَالِدَیْنِ حَمَلَا وَلَدَهُمَا عَلَى عُقُوقِهِمَا . وسائلالشیعه ، ج ۲۱ ، ص ۳۸۹ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله

آثار اجتماعی ۱ . صالح بودنِ یک جامعه به صالح بودنِ هر یک از افرادِ جامعه است و صالح شدن یک فرد به صالح بودنِ خانواده است و خانواده ای صالح و بالنده است که سه چیز در آن محقّق گردد. ( ۱ . میان اعضای خانواده همیشه آرامش و

آثارخانوادگی (۱) . سببِ لذّت بردن از زندگی می گردد قَالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله و سلم : إِنَّ اللهَ وَضَعَ أَرْبَعاً فِی أَرْبَعٍ : بَرَکَهُ الْعِلْمِ فِی تَعْظِیمِ الْأُسْتاذِ، وَبَقاءُ الْإِیمَان فِی تَعْظِیمِ اللهِ ، وَلَذَّهُ الْعَیْشِ فِی بَرِّ الْوالِدَیْن، وَالنَّجَاهُ مِنَ النّارِ ِفی تَرْکِ إِیذَاءِ

اوّل : توجّه به محبّت ها و خدمات والدین به ما قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیهما السلام : …. وَ أَمَّا حَقُّ الرَّحِمِ فَحَقُّ أُمِّکَ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّهَا حَمَلَتْکَ حَیْثُ لَا یَحْمِلُ أَحَدٌ أَحَداً وَ أَطْعَمَتْکَ مِنْ ثَمَرَهِ قَلْبِهَا مَا لَا یُطْعِمُ أَحَدٌ أَحَداً وَ أَنَّهَا وَقَتْکَ بِسَمْعِهَا وَ بَصَرِهَا

حکم احسان به پدر و مادر ۱ . اِنَّ البرّ بالوالدین واجب ، مؤمنَین کانا او مخالفَین او کافرَین ، برَّین کانا او فاجرَین ، حیَّین کانا او میِّتیَن . و قد ورد انّه اکبر فریضه . مرآه الکمال ، آیت الله مامقانی ، ج ۱ ، ص ۶۲ احسان

بیست و دوم : تدبیر صحیح میان احسان به والدین و خواسته های همسر الف ) دو نوع پدر و مادر نسبت به عروس و داماد داریم : نوع اوّل : والدینی که دوست دارند فرزندانشان اهلِ مشورت باشند ولی هیچگونه دخالتی در زندگی آنان نمی کنند مگر در حدِّ

بیست ویکم : سفارش به احسان بیشتر به مادر ۱ . وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً ؛ ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکى کند ، مادرش او را با ناراحتى حمل مىکند ،

هفدهم : تحمّلِ سختی های احسان به آنان و تحمّل اذیّت های آنان ۱ . عَنِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله و سلم أَنَّهُ قَالَ: أُوصِی الشَّاهِدَ مِنْ أُمَّتِی وَ الْغَائِبَ وَ مَنْ فِی أَصْلَابِ الرِّجَالِ وَ أَرْحَامِ النِّسَاءِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَهِ بِبِرِّ الْوَالِدَیْنِ وَ إِنْ سَافَرَ أَحَدُهُمْ فِی

پانزدهم : حفظ نمودنِ حریم ها ۱- امنیت و آزادى در محیط خانه بى شک وجود انسان داراى دو بعد است، بعد فردى و بعد اجتماعى و به همین دلیل داراى دو نوع زندگى است، زندگى خصوصى و عمومى که هر کدام براى خود ویژگیهایى دارد و آداب و مقرّراتى.

ششم :رحمت داشتن نسبت به آنان ۱ . رحمت یعنی شناخت نیازها و کمبود ها و مرتفع ساختن آن ها ، البتّه نیازهای انسان ها متفاوت است به طور مثال : گاهی نیاز مادّی دارند که باید از نظر مادّی تأمین شوند و گاهی نیاز عاطفی دارند که باید

اوّل : با محبّت و لطف به آنان نگاه کردن حضرت صادق علیه السلام در تفسیر آیه ی شریفه ( وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَهِ / سوره اسراء / ۲۳ ) فرمودند : لَا تَمْلَأُ عَیْنَیْکَ مِنَ النَّظَرِ إِلَیْهِمَا إِلَّا بِرَحْمَهٍ وَ رِقَّه ؛ چشمانت را از نگاه

اهمیّت احسان به پدر و مادر از نگاه اسلام الف ) خداوند متعال پس از حقِّ خودش به احسان به والدین تأکید نموده است وَ قَضى رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً [ سوره اسراء / ۲۳ ] پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر

یکی از مشکلات اصلی خانوادهها، تعارضات و درگیریهای بین والدین و فرزندان است. والدین انتظارشان این است که فرزندان، مطیع و فرمانبردار آنها باشند لذا با استقلالطلبیهای بیش از اندازه فرزندان و مخالفت میکنند و کمتر به آنها اجازه میدهند که مستقل عمل کنند. اختلاف بین نسلها واقعیتی است که

در عیون اخبارالرضا از بزنطى نقل مى کند که گفت از حضرت رضا (علیه السلام ) شنیدم فرمود مردى از بنى اسرائیل یکى از بستگان خود را کشت و کشته او را بر سر راه مردى از بهترین بازماندگان یعقوب (اسباط بنى اسرائیل ) گذاشت ، بعد مطالبه خون او