۶۹.تشویق و تنبیه قسمت سوم

بسم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد تراشیون
عنوان: تشویق و تنبیه، قسمت سوم

 پاداش و جایزه یکی از موضوعات پرچالش در سیستم آموزشی و تربیت است.
نکاتی در مورد پاداش و جایزه:
۱- وعده دوردست ندهیم.
به قول ضرب المثل: وعده سرخرمن داده نشود.
یعنی: وقتیکه فرزند کار خوبی را انجام داد ما بلافاصله او را مورد ملاطفت و یا پاداش دادن قرار بدهیم. نه اینکه بعد از مدتی این کار را انجام بدهیم.

۲- بین پاداش و رفتاری که فرزند انجام می دهد باید یک تناسبی وجود داشته باشد.
مثلا فرزند ما میرود نانوایی و نان می خرد. مادر شروع میکند و بطور عجیبی قربان صدقه او می رود. مثلا به او می گوید: الهی دورت بگردم، باید برای تو یک دوچرخه بخریم و..
در اینجا فرزند کار عجیبی نکرده است بلکه نان خریده است. نباید به این میزان نسبت به این کار اینگونه واکنش نشان بدهیم و بزرگ کنیم. نتیجه این بزرگنمایی این می شود که فرزند پرتوقع می شود و انتظارش بالا می رود.

۳- پاداش نباید آسیب رسان باشد.
مثلا فرزند معدل بالایی را کسب کرده است. برای او یک تلفن همراه خریده اند. اصل این کار را قبول نداریم. این تلفن همراه برای یک فرزند ۱۳-۱۲ ساله آسیب رسان است. لذا دیگر نمی شود این آسیب ها را رفع کرد.

پاسخ به یک شبهه: اگر پاداش خوب نیست پس چرا در قرآن به این میزان به آن اشاره شده است؟
۱- خداوند متعال پاداش را به تلاش انسان ها می دهد.
وَأَن لَیسَ لِلإِنسانِ إِلّا ما سَعى: و اینکه برای انسان بهره‌ای جز سعی و کوشش او نیست، (سوره نجم، آیه ۳۹)
لذا آن تلاش و سعی انسان ها مورد قضاوت خداوند متعال قرار می گیرد.

۲- پاداش های الهی تخریب کننده نیست.
به فرزندمان یک گوشی همراه به عنوان جایزه می دهیم که این ممکن است آسیب رسان باشد. ولی پاداش های الهی از این ویژگی برخوردار است که رشد دهنده است. یعنی انسان رشد می کند.

۳- پاداش های الهی انگیزه ساز هستند.
اتفاقا این انگیزه ها بلندمدت هستند.
پاداش های الهی چون بعد از مرگ محقق می شود انسان انگیزه مند جلو می رود. به نماز و روزه اش توجه می کند و به بقیه اعمالش توجه می کند. چون انگیزه بلند مدتی دارد.