۸- همدلی

بسم الله الرحمن الرحیم

کارشناس: استاد هادی

عنوان: همدلی

• یکی از جمله هایی که خیلی به کار می بریم: همدلی کن! اما در عمل خیلی نمی توانیم از آن استفاده کنیم
• چرا؟ چون همدلی کردن گاهی اوقات مفهومش برای ما مشخص نیست و گاهی انجامش خیلی سخت است.
• اصلا همدلی یعنی چه؟ یعنی درک افکار و احساس طرف مقابل

من متوجه بشوم الآن که شما به من اعتراضی می کنید یا الآن که شما به من ابراز علاقه می کنید دقیقا چه فکری و چه حسی را به من منتقل می کنید. این قسمت احتیاج به این دارد که اولا من خودم را بشناسم، همدلی نیاز به خودآگاهی دارد. من اگر خودم را نشناسم نمی توانم خودم را مدیریت کنم.

گاهی اوقات خودم عصبانی هستم ولی فکر می کنم شما عصبی هستید! با صدای بلند فریاد می زنم که چرا داد می زنید؟ بعد شما می گویید که اصلا داد نزدید.. خودت داد می زنی

بنابراین اولا خودآگاهی می خواهد و دوما همسرشناسی می خواهد. حال همسرم را درک کنم و متوجه بشوم که این چه موجودی است تا آن سربزنگاهی که قرار است با آن همدلی کنم بتوانم این همدلی را محقق کنم.

قسمت بعد گوش دادن فعال است. بشنوم و بفهمم و بازخورد هم بدهم که فهمیدم چه گفتی! و بعد توجه به علائم کلامی و غیرکلامی افراد است.

فرد چه می گوید؟ و با غیرکلامش چه چیزی را به من انتقال می دهد؟ اگر این ها کنار هم قرار بگیرد می توانم با طرف مقابلم همدلی کنم. درک کنم و متوجه بشوم که چه می گوید.

سوال: آیا همدلی به معنای تأیید طرف مقابل است؟ خیر، در موارد بسیار زیادی ما همدلی می کنیم یعنی می فهمیم که طرف مقابل چه می گوید اما تأیید و همراهی نمی کنیم. مثلا اگر همسر سر ما فریاد کشید، اگر آدم توانمندی باشیم و بتوانیم بفهمیم الآن خسته است و غافلگیر شده است یا بخاطر بیماری اش کلافه است و نمی داند چه کار کند و وقتی که درکش می کنیم عکس العمل های ما هم منطقی تر می شود. و جالب است آدم ها وقتی احساس می کنند درک شدند کمی آرام می شوند. اگر آرام هم نشد ا شکالی ندارد حداقل ما برخورد غلط و اشتباهی را  انجام نمی دهیم.

وقتی که ما درک کنیم همسرمان از سردرد رنج می برد و کلی کار کرده و خسته است. (خانم و آقا هم فرق نمی کند) متوجه می شویم که چرا نمی تواند ابراز علاقه کند و با کوچکترین حرف صدایش بالا می رود و تند می شود، برخورد دقیق تر و عاقلانه تری را بروز می دهیم. و طرف مقابل هم که می فهمد ما او را فهمیده ام آرام تر می شود و بهتر برخورد می کند.

گاهی مواقع که همدلی می کنید، تأیید هم می کنید. یعنی به او توضیح می دهیم هر آدمی هم جای شما بود همین عکس العمل را نشان می داد.

همدلی یعنی درک افکار و احساسات طرف مقابل، اصلا مساوی با تأیید در همه موارد نیست. در بعضی از موارد طرف مقابل را تأیید می کنیم ولی در بعضی از موارد هم متوجه می شویم که حق ندارد ولی به او حمله هم نمی کنیم. چون آن لحظه این آدم آمادگی این را ندارد که مورد حمله و هجمه قرار بگیرد.

علاوه بر دانستن این نکته ها یک تمرین پیشنهاد می شود:

سعی کنید به آدم ها نگاه کنید و تلاش کنید حدس بزنید که الآن چه حس و حالی دارد. از همین علائم کلامی و غیرکلامی. حتی این را می توانید در نگاه کردن تلویزیون، سریال و فیلم حدس بزنید. الآن این آدم چه حسی دارد و کجای زندگی ما شبیه به این آدم و حسی که دارد مواجه شدیم؟ الآن این آدم نسبت به آن یکی چطور برخورد می کند و آیا ما هم همینطور برخورد می کنیم؟ آیا ما هم سعی می کنیم حال طرف مقابل را درک کنیم؟

در بعضی از فیلم های غیرایرانی دیدید که خانم می آید و محکم به آقا می زند و می گوید: تو بَدی، تو فلان هستی، مرا عصبی کردی… بعد آقا کمی تحمل می کند، دست خانم را می گیرد و می گوید: می دانم که عصبانی هستی اما نگرانم دست هایت درد بگیرد! این اوج همدلی و حمایت عاطفی است. حالا از هر دو طرف انتظار می رود که همدلی و حمایت عاطفی اتفاق بیفتد.