۳-نگاه خوشبینانه وبدبینانه در سواد رسانه ای

بسم الله الرحمن الرحیم
کارشناس: استاد شاه آبادی
عنوان: نگاه خوشبینانه وبدبینانه در سواد رسانه ای

برای حل مسائل خانواده و مسائل مخصوصا مربوط به فضای مجازی و رسانه باید خیلی خوب بتوانیم رسانه را بشناسیم. و بدانیم که چگونه باید با آن رو به رو بشویم.
سه نوع مواجهه مشهور است:
مواجهه و نگاه بدبینانه
در این مورد موضوع را کلا کنار می گذاریم و هر چقدر که می توانیم می خواهیم فاصله بگیریم.
مثلا اگر بتوانیم اصلا گوشی نداشته باشیم و اگر لازم بود گوشی هوشمند نداشته باشیم. اگر گوشی هوشمند می خواهیم داشته باشیم حافظه و دوربینش یک طوری باشد. و دائما انسان می خواهد عقب باشد. این نگاه بدبینانه را سالهاست که تجربه کردیم و در سطوح مختلف هم مورد تجربه قرار گرفته است!
مثلا در دهه شصت می گفتند که ویدئو کنار باشد و اصلا نباید وجود داشته باشد. عملا بعد از آن ویدئو وارد زندگی ها شد.
این نگاه بدبینانه همیشه جواب نمی دهد و الزاما هم بَد نیست نمی خواهیم بگوییم که کلا بَد است ولی تجربه نشان داده است که جواب نمی دهد.

مواجهه و نگاه خوش بینانه
در این مورد به قولی طرف”وِل معطل است”
یعنی هرکسی هر کاری خواست بکند ما نوکرش هم هستیم، ویدئو می آید اشکالی ندارد، ماهواره می آید بیاید، اینترنت و فیلترشکن می آیند، بیایند…
رها و بی خیال هستند. نسبت به رسانه هم همین است و می گویند که فرزند ما باید خودش ببیند و خودش انتخاب کند و از این قبیل سخنان روشنفکرانه!
نسبت ما خانواده به رسانه و فضای مجازی چه آنقدر بَد باشد و این قدر هم خوش بینانه باشد به قولی سرکار هستیم!
نتیجه: بدبینانه باشد فرد از دستمان فرار می کند و اگر خوش بینانه باشیم می بینیم که نوجوان رفته است… و فرزند غرق فضای مجازی می شود.

مواجهه و نگاه فعالانه
چیزی که سواد رسانه ای معمولا پیشنهاد می دهد این است که نه آنقدر بدبینانه و نه این قدر خوش بینانه باشیم، بلکه باید نگاه ما فعالانه باشد.
یعنی حواسمان باشد که بدی هایش را مراقب کنیم، خوبی هایش را استفاده کنیم و خروجی که سواد رسانه پیشنهاد می دهد واکسینه کردن است.
واکسینه کردن یعنی اینکه یک میکروب ضعیفی وارد بدن می شود و ما با آن میکروب دست و پنجه نرم می کنیم. یعنی: هم میکروب وجود دارد و هم می توانیم در مقابلش مقابله کنیم.
خانواده باید این کار را انجام بدهد.
اما ما یک بحث کلی داریم و می خواهیم بگوییم که این نگاه سواد رسانه ای یک ایرادی دارد:
اصل حرف خوب است ولی یک مشکل عمده دارد و این است که اگر شما نگاه بدبینانه و خوش بینانه را کنار بگذارید و بگویید که نگاه باید واقع بینانه باشد در عمل این اتفاق نمی افتد بخاطر اینکه شما به سواد رسانه ای محدود شدید.
سواد رسانه ای یک محدودیت هایی دارد. دائم می خواهد آموزش بدهد، می خواهد بد و خوب ها را دائم بیان کند. می خواهد توصیف و توصیه کند.
ما به یک چیز دیگری نیاز داریم به نام تربیت رسانه ای!
تربیت رسانه ای واقعا قدرت واکسینه کردن را دارد ولی سواد رسانه ای ندارد.